علوم و فنون بسته بندی (Aug 2023)
مروری بر بسته بندی های فعالِ دربردارنده ی ترکیبات زداینده
Abstract
وجود مقادیر بالای ترکیباتی چون اکسیژن، رطوبت، اتیلن و دی اکسید کربن در بستهبندیهای فرآوردههای غذایی منجر به آسیبپذیری و فساد زود هنگام آنها میگردد. ظهور محصولات متنوع غذایی جدید و تقاضای مصرف کنندگان بر نظارت مستمر روی کیفیت آنها، و نیز ضرورت کاهش فساد مواد غذایی در دورهی نگهداری، منجر به توسعه برخی از فناوریهای نوین بستهبندی، نظیر بستهبندیهای فعال شده است. در این بررسی، مروری بر تکنیکهای مورد استفاده در بستهبندی فعال شامل زدایندههای اکسیژن، اتیلن، رطوبت، دی اکسید کربن و عطر و بوی نامطبوع ارائه شده است. زدایندههای اکسیژن با حذف این ترکیب از بستهبندی، موجب ممانعت از رشد میکروبهای هوازی، فساد و به حداقل رساندن تغییرات کیفی مواد غذایی حساس به اکسیژن میشوند. بهمنظور حذف اتیلن از فضای نگهداری محصولات فرازگرا و در نتیجهی آن، کاهش سرعت فساد و افزایش زمان ماندگاری آنها، از زدایندههای این گاز استفاده شده است. هدف اصلی از کاربرد زدایندههای رطوبت، کاهش میزان فعالیت آبی فرآورده میباشد که به نوبه خود موجب مهار رشد میکروبی، حفظ بافت مطلوب و مواد مغذی میگردد. سامانههای زداینده دی اکسید کربن، با زدودن مقادیر مازاد این گاز، از افزایش فشار یا حجم بستههای دارای مواد غذاییِ بو داده یا تخمیری جلوگیری نموده و زدایندههای طعم و بوی نامطلوب، سبب بهبود کیفیت و مطلوبیت محصولات غذایی میگردند. در این مطالعه، همچنین، روشهای مرسوم به کار گرفته جهت حذف ترکیبات در بستهبندی، مکانیسم عمل و نیز مزایای سامانههای زدایش فعال و تأثیر آنها در حفظ کیفیت و ماندگاری مواد غذایی بسته بندی شده مورد بررسی واقع شده است.