مجله علوم تربیتی (Feb 2005)
بررسی سبکهای مدیریت تعارض در دبیرستانهای شهر یزد از دیدگاه مدیران
Abstract
انسان در مسیر تکاملی خود، به طور کلی، از وحدت به کثرت رسیده و با حل تعارضهای هوای نفس و وجدان و فطرت خویش و نیز با حل تعارض بین ابعاد وجودی و ارزشهای مادی و معنوی‌اش، مجدداً به وحدت و قرب الهی و کمال خواهد رسید. به همین دلیل، در عرصه مدیریت نیز با حل تعارض میان سبکهای مختلف مدیریت و به خصوص با هماهنگ نمودن اندیشه‌های "سازمان مداری" و "انسان مداری" می‌توان اداره سازمان را در جهت نیل به هدفهای آن به گونه‌ای منطقی و معقول هدایت نمود. این پژوهش بر مبنای نظرسنجی از مدیران مدارس متوسطه شهرستان یزد درباره شیوه‌های رویارویی آنان با تعارضات سازمانی با توجه به رویه‌های پنجگانه توماس در سال تحصیلی 81-80 صورت گرفته است. سبکهای مدیریت مورد بررسی در این پژوهش شامل: سبک اجباری و اعمال قدرت، سبک توافقی و نرمش، سبک اجتناب و احتراز، سبک مصالحه و سازش و سبک همکاری و تشریک مساعی می‌شود. در هر یک از این سبکها مشخص می‌شود که مدیران برای حل تعارضات سازمانی تا چه میزان نظرهای شخصی خود را اعمال می‌کنند و تا چه اندازه نظر دیگران را می‌پذیرند (توماس، 1977). حجم نمونه شامل 60 نفر مدیر (30 نفر مرد و 30 نفر زن) می‌شود که به صورت تصادفی از جامعه آماری به تعداد 102 نفر مدیر (53 نفر مرد و 49 نفر زن) انتخاب گردیده‌اند. نوع این پژوهش میدانی و روش آن توصیفی است که از آزمون Z فیشر و ویرایش یازدهم نرم‌افزار آماری spss استفاده شده است. در این تحقیق از پرسشنامه‌ای بر اساس نظریه توماس و با توجه به سؤالاتی که رحیم در سال 1983 در مورد سبکهای توماس تهیه کرده و با در نظر گرفتن پرسشنامه‌ای که استیفن رابینز در سال 1990 به کار برده است، سی سؤال چند گزینه‌ای مشابه مقیاس لیکرت تهیه و اجرا شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که رتبه بندی سبکهای مدیریت تعارض مدیران دبیرستانهای شهر یزد به ترتیب امتیاز عبارتند از: 1) سبک همکاری و تشریک مساعی (با 23 امتیاز)، 2) سبک مصالحه و سازش (با 22 امتیاز)، 3) سبک توافقی و نرمش (با 15 امتیاز)، 4) روش اجباری و اعمال قدرت (با 13 امتیاز) و 5) روش اجتناب و احتراز (با 12 امتیاز). در بخش پیشنهادهای این تحقیق، نتیجه‌گیری شده که: اولاً، مدیران باید اختلاف نظر و عدم توافق را در سازمان نشانه بحران و تخریب ندانند و سعی نمایند با تعدیل و هماهنگ نمودن، آن را در جهت نیل به هدفهای سازمان هدایت نمایند و ثانیاً، باید سبک همکاری و تشریک مساعی و به طور کلی مدیریت مشارکتی و با استفاده از روش حل مسأله و با همکاری و هماهنگی تمام افراد ذینفع تعارضات سازمانی را حل و فصل نمایند. و سرانجام به فرمایش مولا علی (علیه السلام) از اصل سعه صدر، حلم و بردباری و عدم شتابزدگی در تصمیم‌گیریها برای حل منطقی و عاقلانه تعارضات سازمانی استفاده نمایند.
Keywords
