درآمدی بر شناخت زندگی و آثار حکیم عزّالدّین ابراهیم کیشی فیلسوف و پزشک نامدار قرن هفتم هجری

Abstract

حکیم عزّالدّین ابراهیم کیشی، فیلسوف، طبیب و دانشمند گرانمایة قرن هفتم هجری است که ابعاد زندگی و شخصیت وی تا کنون ناشناخته مانده‌است. او در سال‌های آغازین قرن هفتم در کیش به دنیا آمد‌ و برای فراگیری دانش راهی شیراز شد. مراحل پختگی و کمال علمی وی با روزگار اتابک ابوبکر زنگی همراه بوده‌است. در سال‌های پایانی حکومت ابوبکر سعد زنگی بین ابوبکر و شماری از دانشمندان از جمله عزّالدّین کیشی که اغلب از صاحبان علوم عقلی بوده‌اند نزاعی در می‌گیرد که سرانجام به اخراج و تبعید تنی چند از ایشان می‌انجامد. مقصد بعدی عزّالدّین کرمان بوده‌است. عزّالدّین که به دعوت ترکان خاتون، حاکم قراختایی کرمان راهی آن دیار شده‌بود تا پایان عمر در آن دیار مسکن می‌گزیند و ضمن مداوای بیماران به تکمیل دانش و تجربیات پزشکی می‌پردازد و سرانجام به نگارش آثار گوناگون دست می‌یازد. نگارنده با تکیه بر منابع تاریخی و آگاهی‌های درون متنی آثار کیشی کوشیده‌است از زوایای نهان زندگی و اندیشة آن حکیم فرزانه پرده بردارد و کتاب‌ها و رسائل وی را به جویندگان معرفی نماید.

Keywords

• عزّالدّین کیشی
• ابوبکر سعد زنگی
• ترکان خاتون قراختایی
• رسالة مسالک البغیه
• رسالة اختصار القانون