بررسی نقش حمایتی خانواده با تحلیل صفحه «تقدیم به» در رساله های دکتری فارسی

Abstract

هدف پژوهش پیش‌رو تحلیل محتوای قدردانی به‌عنوان یکی از مقوله‌های مهم در تربیت اسلامی از راه استخراج اطلاعات از صفحه «تقدیم به» رساله‌های دانشجویان مقطع دکتری در ده رشته متفاوت است؛ این صفحه، صفحه‌ای اختیاری برای شناسایی حامیان معنوی دانشجویان در آخرین مرحله از آموزش رسمی آنهاست. نوع پژوهش حاضر کاربردی است. روش آن تحلیل محتوا و با رویکرد تحلیلی انجام شده است. نمونه آماری پژوهش شامل 393 رساله دکتری بود که به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای−تصادفی و براساس رشته دانشگاهی و نویسنده رساله از میان ده رشته دانشگاهی از پایگاه گنج استخراج شد. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق‌ساخته بود که با استفاده از آزمون‌های آماری کروسکال والیس و آنوا مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد که مقوله خانواده با محوریت مادر، بیشترین میزان تقدیم (85 درصد) را به خود اختصاص داده است. مقوله انتزاعیات و سپس مقوله معنویات به ترتیب در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند. نتایج آزمون کروسکال والیس نشان داد که بین تعداد دفعات تقدیم در رشته‌های مختلف از نظر آماری اختلاف معنا‌داری وجود دارد. نتایج آزمون آنوا در مورد میانگین حجم واژگان در رشته‌های مختلف نشان داد که میانگین حجم واژگان «تقدیم به» در رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی، بیش از سایر رشته‌ها و در رشته هنر کمتر از سایر رشته‌هاست. در مجموع می‌توان گفت که دانشجویان معتقدند موفقیت ایشان در دوره دکتری ارتباطی تنگاتنگ با زحمات خانواده و در رأس آن مادر و حمایت‌های روانی، اجتماعی، اخلاقی و حتی مالی آنها دارد.

Keywords

• اسلام
• قدردانی
• خانواده اسلامی
• رساله دکتری
• صفحه «تقدیم به»