جغرافیا و مخاطرات محیطی (Mar 2024)

شناسایی و سنجش اهمیت شاخص‌های سیاست‌گذاری فضایی مدیریت ریسک سیلاب روستایی

  • سید محمد موسوی پارسایی,
  • مرتضی توکلی,
  • مهدی پورطاهری

DOI
https://doi.org/10.22067/geoeh.2022.76633.1222
Journal volume & issue
Vol. 13, no. 1
pp. 63 – 86

Abstract

Read online

سیاست­گذاری فضایی در خصوص مدیریت ریسک سیلاب به یک سری اعمالی گفته می­شود که برای دستیابی به یک راه‌حل منطقی در کاهش آسیب­های ناشی از سیلاب همچنین کاستن از گسترش سیلاب است. سیاست­گذاری فضایی مدیریت ریسک سیلاب روستاها در تقاطع بسیاری از ملاحظات مدیریتی قرار دارد و به همین هنگام تدوین سیاست­­های فضایی مدیریت ریسک سیلاب باید به شاخص­های متعدد اعم از محیط‌زیستی، اقتصادی، اجتماعی – فرهنگی، مدیریتی – نهادی و کالبدی (کاربری اراضی) که هر یک دارای تعداد زیادی گویه می­باشند توجه نمود در همین راستا پژوهش حاضر به بررسی اهمیت هریک از این شاخص­های پنج­گانه در تدوین سیاست­گذاری فضایی مدیریت ریسک سیلاب در روستاها پرداخته است. با توجه به نوع هدف پژوهش که مقوله اهمیت شاخص­ها در سیاست­گذاری فضایی است، جامعه آماری پژوهش را متخصصین امر اعم از اعضا هیئت‌علمی متخصص در این راستا فارغ­التحصیلان و دانشجویان دکتری با عنوان رساله مرتبط و مسئولین امر می‌باشند به همین منظور تعداد 70 نمونه انتخاب شده است. پرسشنامه مرتبط از منظر آن‌ها دارای سطح روایی مطلوب و میزان پایایی با مقدار ضریب آلفای کرون­باخ 97/0 است که سطح بسیار مطلوبی را نشان می­دهد با توجه به نوع شاخص­ها و تعداد نمونه سعی بر آن گردید تا از طریق آزمون­های آماری آنوا[1] و جهت تکمیل عملکرد آن از آزمون آماری تعقیبی دانکن[2] استفاده شده است که نتایج این بررسی حاکی از آن است که شاخص محیط‌زیستی کمترین میزان اهمیت را با مقدار 9484/2 در طیف یک به همراه شاخص اقتصادی با مقدار 1056/3 قرار گرفته است. شاخص­های اجتماعی – فرهنگی با مقدار 2381/3 و مدیریتی – نهادی با مقدار 3105/3 هم سایه در طیف دو شده­اند و این دو شاخص (اجتماعی – فرهنگی و مدیریتی – نهادی) و تنها شاخصی که به‌صورت مجزا در طیف آخر قرار گرفته و در طیف­های ماقبل جایگاهی ندارد شاخص کالبدی (کاربری اراضی) است که تنها با مقدار 4186/3 در گروه سوم قرار گرفته است و بیشترین زیرمجموعه را به خود اختصاص داده است که این امر نشان از اهمیت بیشتر این شاخص در بحث سیاست­گذاری فضایی مدیریت ریسک سیلاب روستاها بوده است.

Keywords