KIBRIS TEREKE KAYITLARINDA KÖLELER (17. VE 18. YY.)

Abstract

Tarihi, hukuki, iktisadi ve sosyolojik boyutlarıyla kölelik, tarihin derinliklerinden 20. yüzyılın sonlarına kadar süregelen, insanlığın en eski kurumlarından biridir. Osmanlı’nın da kendinden önceki devletlerden devraldığı bu kadim müesseseye dair, arşiv belgelerinde oldukça kıymetli bilgiler mahfuzdur. Bu mevzuda zengin malumat sağlayacak arşiv kaynaklarından biri de şüphesiz tereke kayıtlarıdır. Müslümanların farklı zaman ve yerlerdeki tarihsel tecrübelerinin hakikate muvafık biçimde gün yüzüne çıkarılabilmesi için bu belgelerin tetkik edilmesi elzemdir. Zira Osmanlı Kıbrısı’ndaki kölelik kurumu da adanın sosyal tarihinin aydınlatılmayı bekleyen bakir alanlarından biridir. Binaenaleyh bu çalışmada 17. ve 18. yüzyıl Kıbrıs tereke kayıtları incelemeye tabi tutularak bu dönemdeki kölelere ve köle sahibi olan kişilere odaklanılmıştır. Bilhassa terekelerde yer alan kölelerin sayısı, cinsiyeti, ırkı ve değeri gibi birçok hususta aydınlatıcı bilgiler edinilmiştir. Çalışmanın veri tabanını, ilgili dönem Kıbrıs’ına ait tüm tereke kayıtları oluşturmaktadır.

Keywords

• osmanlı kıbrısı
• kölelik
• kıbrıs
• tereke kayıtları
• kadı sicilleri