جغرافیا و مخاطرات محیطی (Jan 2022)

بررسی و پردازش دیداری تاب‌آوری شهری با تکنیک PROMETHEE- GAIA (موردمطالعه: شهر ایلام)

  • الیاس مودت

DOI
https://doi.org/10.22067/geoeh.2021.68186.1009
Journal volume & issue
Vol. 10, no. 4
pp. 129 – 149

Abstract

Read online

شهرنشینی به‌عنوان برترین شکل سکونت­گاه انسانی، ارتقای پایداری و تاب­آوری آن، یک اولویت است؛ لذا مطالعات تاب­آوری شهری و نحوه سنجش آن در شهرها اهمیت می‌یابد. این در حالی است که با وجود پیشرفت­های مهم در سال­های اخیر در این زمینه، روش­های موجود برای اندازه­گیری تاب­آوری شهری، تنها به تحلیل آن برای اختلالات خاص، یا از منظر تاب­آوری مهندسی بوده است. بر اساس ضرورت موضوع این پژوهش با استفاده از مدل‌سازی PROMETHEE ابتدا اقدام به شناخت مبانی مدیریت بحران ناشی از زلزله نموده و در مرحله بعد به تحلیل آماری شهر ایلام پرداخته است. لازم به ذکر است پژوهش حاضر دارای رویکرد توسعه­ای – کاربردی و روش تحقیق ترکیبی از روش­های (توصیفی، تحلیلی، کتابخانه‌ای و میدانی) است. همچنین جهت تحلیل و ترسیم از نرم­افزارهای GRAFER، EQS، EXCEL و ArcGIS، VPLS و AMOS-SPSS دیگر برنامه‌های موردنیاز استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان داده است بر اساس طرح­ریزی GAIA تنها نواحی 12، 3، 8، 5 و 6 بیشترین تاب­آوری شهری را نسبت به دیگر نواحی دارا هستند و از نظر شاخص­سازی سه معیار تأسیسات و تجهیزات، فضای سبز و حمل‌ونقل در شهر ایلام باعث به وجود آمدن چنین فضایی گردیده است. همچنین بر اساس الگوی شبکه­ای تاب­آوری میزان فی مثبت ناحیه 12 شهر ایلام برابر 81/0درصد و میزان فی منفی آن برابر 19/0 است. درنهایت بر اساس رتبه­بندی کمی مدل PROMETHEE ناحیه 12 شهر ایلام با میزان 6231/0 درصد تاب­آورترین و ناحیه 9 شهر ایلام با میزان 4306/0- درصد آسیب­پذیرترین ناحیه شهری است.

Keywords