سیاست علم و فناوری (Sep 2013)
شناسایی و اولویت‌بندی موانع فراروی پژوهش: مطالعه موردی پژوهشگاه‌های زیرمجموعه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
Abstract
در میان انواع همکاری‌های پژوهشی، پژوهشگاه‌ها با نگرشی فراگیر بر نقش تحقیقات در رشد و توسعه کشور، با انجام انواع فعالیت‌های تحقیقاتی درصدد آن هستند تا حرکتی دانش‌محور و مبتنی بر ارزش افزوده بر پایه علم و فناوری انجام دهند. اما هنوز هم بخش تحقیقات در پژوهشگاه‌ها از رشد و بالندگی کافی برخوردار نیست. بنابراین پژوهش حاضر، به شناسایی و اولویت‌بندی موانع فراروی فعالیت‌های پژوهشی در پژوهشگاه‌ها، می‌پردازد. بدین منظور، پس از انتخاب موانع و عوامل زیرمجموعه هرگروه موانع بر اساس مرور ادبیات تحقیق (موانع فردی، محیطی، سازمانی و فنی)، مدل مفهومی پژوهش با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی برآورد شده و با استفاده از آزمون t تک نمونه، فرضیات تحقیق بر مبنای مدل مفهومی آزمون می‌گردند. علاوه‌براین، به منظور رتبه‌بندی موانع مؤثر بر انجام فعالیت‌های تحقیقاتی و هم‌چنین اولویت‌بندی زیر ابعاد مربوط به هر بعد، از آزمون آماری فریدمن استفاده می‌شود. بر اساس یافته‌های پژوهش، هر 4 گروه موانع شناسایی شده جزء موانع فراروی پژوهش‌های زیرمجموعه وزرات علوم، تحقیقات و فناوری محسوب می‌شوند و بیش از حد متوسط بر انجام فعالیت‌های تحقیقاتی مؤثرند. ترتیب میزان اهمیت موانع به‌صورت موانع محیطی، فردی، سازمانی و فنی می‌باشد. علاوه‌براین، نتایج نشان می‌دهند که از بین کلیه عوامل زیر مجموعه 4 مانع مورد بررسی، فقدان فرهنگ تحقیق بیشترین تأثیر را بر انجام پژوهش‌های زیرمجموعه وزارت علوم دارد.
