بررسی مشکلات تامین سرمایه در فرآیند تجاری‌سازی محصولات دانش‌بنیان

Abstract

تجاری‌سازی محصولات دانش‌بنیان نقش بسیار مهمی در توسعه اقتصادی و پیشرفت جوامع امروزی ایفا می‌نماید. دینامیک این فرآیند بسیار پیچیده بوده و یکی از اصلی‌ترین مشکلات آن سازوکارهای تامین مالی و جذب سرمایه است. در این پژوهش بر اساس راهبرد عمق‌نگر و تحلیلی، با روش «مورد کاوی چندگانه» طولانی مدت با هدف بررسی مشکلات جذب سرمایه و تامین مالی در فرآیند تجاری‌سازی محصولات دانش‌بنیان در فضای کسب و کار کشور، سه محصول دانش‌بنیان موفق که هر کدام فرایند تجاری‌سازی را در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان در طول سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۸ راهبردهای مالی متفاوتی طی کرده‌اند انتخاب شد. روش گردآوری داده‌ها به منظور افزایش ارزش حقیقی پژوهش بر مبنای کثرت‌گرایی بوده و برای تحلیل داده‌ها پس از اشباع نظری، جهت همگن سازی و مقایسه‌های نظام‌مند، از ترکیب مدل‌های تجاری‌سازی گلداسمیت و سرکین استفاده شد. نتایج این پژوهش نقش حمایت‌های هوشمندانه مالی در مراحل مختلف رشد شرکت‌های دانش‌بنیان نظیر حمایت‌های تشویقی، تسهیلات بدون بهره‌ی بلندمدت، جایگزینی نظام اعتبارسنجی به‌جای اخذ وثیقه و مشوق‌های مالیاتی را به خوبی نشان داد. در هر سه موردکاوی اثرات مخرب سیاستگذاری‌های نامناسب تامین مالی نظیر وام‌های بانکی، تسهیلات کوتاه‌مدت، ضعف سرمایه‌گذاری‌های ریسک‌پذیر در کشور، عدم حمایت کافی از سرمایه‌گذاران بخش خصوصی، انتظار زودبازده بودن از محصولات دانش‌بنیان و به ویژه عدم تناسب سیاست‌های حمایتی با دوره رشد شرکت‌های دانش‌بنیان تشریح گردید. در انتها ماحصل پژوهش به‌صورت یک الگوی کلی شامل راهبرد‌های مالی مفید و مضر در مراحل مختلف فرآیند تجاری‌سازی محصولات دانش‌بنیان ارائه گردیده است.

Keywords

• تجاری‌سازی
• محصول دانش‌بنیان
• تامین سرمایه
• حمایت‌های دولتی
• موردکاوی