نحوه‌ی کارگذاری خطوط لوله‌ی جمع کننده زیرزمینی در لنز ماسه‌ای اشباع و رسی خاک

Abstract

امروزه نقش مهم زهکش‌های زیرزمینی و تخلیه زه آب مزارع بر هیچکس پوشیده نیست. جهت طراحی واجرای این ساخته‌های زیرزمینی بایستی به یافته‌های تجربی با دید تخصصی‌تری نگریسته شود و از اطلاعات علمی در زمینه‌های مختلف به ویژه فیزیک خاک نیز استفاده شود؛ تا در حالات بحرانی تصمیم‌گیری نهایی سریع‌تر و استوارتر صورت ‌پذیرد. از این رو این پژوهش با هدف ارزیابی روش‌های مختلف کارگذاری لوله‌های جمع‏ کننده (کلکتور) زیرزمینی در شرایط بالای سطح ایستابی، زیر سطح ایستابی و بحرانی‌ترین حالت یعنی کار در لنزهای ماسه‌ای اشباع اجرا گردید به گونه‌ای که در خاک‌های رسی جهت تثبیت لوله‌های کلکتور، در عمق 60 تا 90 سانتی‌متر زیر لوله از قلوه سنگ و آهک استفاده شد. در خاک‌های دارای لنز ماسه‌ای و شرایط اشباع، در ابتدا تا بالای سطح آب زیرزمینی حفاری صورت پذیرفت. در مرحله بعد حفاری تا عمق کارگذاری خط پروژه به همراه پمپاژ همزمان آب زیرزمینی، انجام گردید. به جهت تثبیت دیواره‌های جانبی از مصالح تونان، آهک و سیمان استفاده شد. سپس نشیمنگاه مناسب به عرض 200 سانتی‌متر و عمق 75 سانتی‌متر جهت لوله‌های کلکتور که 60 سانتی‌متر از این عمق شفته سیمان و کوپال و 15 سانتی‌متر بالای آن بتن مگر بود، اجرا گردید. با توجه به تجربه کارگذاری لوله‌های کلکتور در شرایط مختلف، ساده‌ترین حالت در خاک‌های رسی بود که زمان و هزینه کمتری را در برداشت و پرهزینه‌ترین و سخت‌ترین حالت در لنز ماسه‌ای با شرایط اشباع به‌دست آمد و پیشنهاد می‌شود تمامی شرایط پایداری خاک در حالت بحرانی ذکر شده در نظر گرفته شود.

Keywords

• خطوط لوله‌ی جمع کننده زیرزمینی
• فیزیک خاک
• لنز ماسه‌ای اشباع