Journal of Agricultural Science and Sustainable Production (Nov 2013)
شناسایی و مطالعه شاخص‌های جمعیتی علف‌های‌هرز مزارع یونجه شبستر
Abstract
به منظور شناسایی علف‌های هرز مزارع یونجه شهرستان شبستر در استان آذربایجان‌شرقی از 56 مزرعه در سال‌های 1390-1389 نمونه‌برداری به عمل آمد. در مجموع در سطح مزارع یونجه شهرستان شبستر، 130 گونه علف‌هرز از 28 خانواده مختلف گیاهی شناسایی گردید. 86 درصد علف‌های‌هرز را دولپه‌ای‌ها و 14 درصد آن را تک‌لپه‌ای‌ها تشکیل می‌دهند. علف‌های هرز دم‌روباهی کشیده (Alopecurus myosuroides Hudson)، پیچک‌صحرائی (Convolvulus arvensis L.)، بارهنگ سرنیزه‌ای (Plantago lanceolata L.) و جاروعلفی بامی (Bromus tectorum L.) در بین 130 گونه به ترتیب با شاخص غالبیت 38/96، 69/94، 95/89 و 89 از علف‌های‌هرز غالب مزارع یونجه شهرستان شبستر می‌باشند. در بین مناطق مورد بررسی، قره‌آغاج و دیزج خلیل به ترتیب با 74 و 17 گونه علف‌هرز بیشترین و کمترین غنای گونه‌ای را داشتند. میانگین تراکم علف‌های‌هرز به ازای تک بوته در این دو منطقه به ترتیب برابر 58/12 و 43/30 بوته در مترمربع بود. تجزیه خوشه‌ای داده‌ها با توجه به شاخص شانون– وینر نشان داد که مناطق مختلف شهرستان شبستر در سه گروه مختلف طبقه‌بندی می‌شوند. قره آغاج و غلمانسرای با دارا بودن بالاترین میزان شاخص شانون– وینر در گروه اول، علی اکبرلو، تیل و ایوند در گروه دوم و دیزج‌خلیل و امند با کمترین میزان شاخص شانون– وینر در گروه سوم جای گرفتند. نتایج نشان داد که در منطقه‌ای با غنای گونه‌ای پایین ولی تراکم بالا به دلیل استفاده از برخی روش‌های مدیریتی خاص، برخی علف‌های‌هرز غالب می‌شوند. بدین منظور کشاورزان منطقه می‌بایستی در روش‌های مدیریتی علف‌های هرز تغییراتی ایجاد کنند.
