History Studies (May 2023)
10. YÜZYILDA BATÎHA’DA HÜKÜM SÜREN BİR ARAP EMÎRLİĞİ: ŞÂHÎNÎLER
Abstract
Batîha, Fırat ve Dicle nehirlerinin aşağı kısmında geniş bir bataklık alanı kaplamaktadır. Antik Çağlardan önce oluşan bölgenin ilk ıslah faaliyetleri Sâsânîler devrinde başlamıştır. Emevîler, bataklığın kurutulması için ciddi bir çalışma yürüttüyse de Abbâsîler zamanında bu politikanın terk edilmesi bataklıkların yeniden genişlemesine neden olmuştur. Kamışlık ve sazlıkların artması bölgeyi eşkıyanın sığındığı bir merkez hâline getirdi. 3. (9.) yüzyılda meydana gelen Zut, Zencî ve Karmatî isyanları Abbâsîlerin bölgedeki otoritesini zayıflattı. Böyle bir ortamda nüfuzunu artıran İmrân b. Şâhîn Batîha’da yaklaşık yarım asır sürecek bir emîrlik kurdu. Bu çalışmada dönemin ana kaynakları ve modern çalışmalar tetkik edilerek Şâhînî Emîrliği’nin ortaya çıkış süreci ve emîrliğin Abbâsîler ve Büveyhîler ile ilişkisi incelenecektir.
