راهبردهای توسعۀ اکوتوریسم خلاق (مطالعۀ موردی: درۀ کن و سولقان)

Abstract

اکوتوریسم با پیروی از فلسفۀ توسعۀ پایدار گردشگری ‌بر ارزش‌های ذاتی و درونی تأکید دارد. تقاضای گردشگران برای کسب تجربه‌های جدید مقصد، مفهومی فراتر از گذراندن تعطیلات دارد و انجام فعالیت‌های خلاقانه در مقاصد اکوتوریستی منجر به خلق تجارب جدیدی از گردشگری طبیعی با عنوان اکوتوریسم خلاق می‌شود. ازآنجاکه صنعت گردشگری در موج سوم خود (گردشگری خلاق) به سر می‌برد و همواره با تنوع تقاضای مشتریان، تأثیر تکنولوژی و درخواست‌های جامعۀ محلی مواجه است، ارائۀ راهبردهای مؤثر برای اکوتوریسم خلاق از ضرورت‌های اجتناب‌ناپذیر محسوب می‌شود. هدف اصلی این پژوهش، ارائۀ راهبردهای توسعۀ اکوتوریسم خلاق مبتنی بر رویکرد پایداری با رهیافت توسعۀ پایدار است که این امر با توجه به ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل در درۀ کن و سولقان تهران انجام گرفته است. این پژوهش ازنظر روش‌شناسی توصیفی-تحلیلی است که بخش توصیفی-تحلیلی آن مبتنی بر شیوۀ اسنادی و خبرگان و بخش کمّی آن مبتنی بر استفاده از پرسش‌نامه در سطح خبرگان است. گردآوری داده‌ها به روش اسنادی، کتابخانه‌ای و میدانی از طریق مشاهده و پرسش‌نامه انجام شده است و جامعۀ آماری را 30 نفر از خبرگان تشکیل داده‌اند. در این پژوهش، برای تدوین راهبردهای توسعۀ اکوتوریسم خلاق با تلفیق مؤلفه‌های پایداری و شاخص‌های گردشگری پایدار، گردشگری خلاق، خلاقیت و اکوتوریسم، وضعیت موجود ترسیم و عوامل مؤثر داخلی و خارجی مشخص و درنهایت راهبردها با تکنیک SWOT استخراج شدند و با تکنیک QSPM به ترتیب جذابیت اولویت‌بندی شدند. نتایج این تحقیق حاکی از این است که «تأکید بر طراحی تورهای ترکیبی طبیعت‌گردی و آموزشی»، «برگزاری تورهای اکوتوریستی و آموزشی جهت تجربۀ شیوۀ زندگی ساکنان بومی به‌وسیلۀ گردشگران»، «بازنگری بر سیاست‌های اجرایی و مشارکت با جوانان جهت راه‌اندازی کسب‌وکارهای نوین در عرصۀ گردشگری» و «استفاده از ابزارهای تبلیغاتی مناسب جهت تشویق جوانان به فراگیری صنایع دستی گردشگری» در منطقۀ کن و سولقان تهران به‌عنوان راهبردهای جذاب استخراج شده‌اند.

Keywords

• گردشگری پایدار
• اکوتوریسم
• اکوتوریسم خلاق
• درۀ کن و سولقان