مجله بهره‌برداری و پرورش آبزیان (Dec 2022)
بررسی اثرات کاهش سطح آب دریای کاسپی بر خلیج گرگان
Abstract
بر پایه پژوهش‌های انجام شده ادامه روند کاهش سطح آب به عنوان دور جدیدی از ویژگیهای نوسانیِ سطحِ آب در دریای کاسپی دور از انتظار نیست. در اثر جدایی خلیج گرگان از دریای کاسپی، بسیاری از مخاطرات جبران‌ناپذیر زیست‌محیطی و اقتصادی متوجه مدیریت خرد و کلان در ابعاد منطقه‌ایی و فرامنطقه‌ایی خواهد شد. بر پایه مطالعات انجام شده، خلیج گرگان در معرض خطر قرار نداشته و کاهش سطح آب بخشی از رفتار طبیعی خلیج گرگان در برابر نوسان سطح آب دریای کاسپی تلقی می‌گردد. گزینه پیشنهادی، لایروبی کانال آشوراده پس از رسیدن تراز آب به منفی 5/27 متر می‌باشد. ولیکن بر پایه نتایج مطالعه کنونی کاهش سطح آب سبب بروز تغذیه‌گرایی، جانشینی‌های‌بوم‌شناختی مخرب، دگرگونی در ساختار جوامع زیستی، تغیرات مورفولوژیکی، افزایش رسوب‌گذاری، افزایش شوری و خشکی‌زدگی خلیج، خسارت وارده بر اکوتوریسم و زیرساخت‌های درپیوند با خلیج و کاهش عمق کانال‌های ورودی در خلیج گرگان گردیده است. بر این اساس بحث اضطرار و بحران در خلیج گرگان آشکار می‌باشد. لذا یافتن راه‌حلی که بتواند خلیج گرگان را از اضطرارها و بحران‌های پیش‌رو رهایی بخشد امری اجتناب‌ناپذیر می‌باشد. پیشنهاد می‌گردد در اقدام کوتاه مدت نسبت به همسو نمودن کشورهای حوزه دریای کاسپی جهت تعیین حق‌آبه از رودخانه‌ها و لایروبی کانال‌های سنتی برای جلوگیری از قطع ارتباط خلیج از دریا اقدام گردد. در اقدام بلند مدت احداث کانال جدید جهت افزایش خودپالای و جلوگیری از بوجود آمدن بوم‌سازگان‌های تخریبی پیشنهاد می‌گردد.
Keywords
