اثر استفاده از تفاله چغندر قند و دانه کانولا بر تخمیر میکروبی، جریان مواد مغذی و متابولیسم نیتروژن با استفاده از کشت پیوسته دوجریانه

Abstract

سابقه و هدف: کربوهیدرات‌ها منبع اصلی انرژی میکروارگانیسم‌های شکمبه بوده و حدود 60 تا 70 درصد جیره حیوانات نشخوار‌کننده را تشکیل می‌دهند. مصرف بیش از اندازه کربوهیدرات‌های نشاسته‌ایی مانند دانه ذرت و جو توسط دام ایجاد اسیدوز حاد یا مزمن در دام می‌نماید. جایگزینی نشاسته با سایر منابع انرژی‌زا مانند الیاف محلول در شوینده خنثی یا چربی ضمن تأمین انرژی مورد نیاز دام مشکلات استفاده از منابع نشاسته‌ایی برای دام را ندارند. با توجه به تأثیر مستقیم تخمیر مواد غذایی به‌ وسیله باکتری‌ها، پایداری زیستی محیط شکمبه و مشکلات ناشی از نمونه‌برداری، زمان بری، هزینه کار با حیوان، شبیه‌سازی الگوی تخمیر مواد غذایی با استفاده از تکنیک‌های نوین آزمایشگاهی که نتایج به دست آمده از تحقیق با آنها همبستگی زیادی با نتایج به‌دست آمده بر روی حیوان دارد، گامی است اساسی برای بررسی تأثیر مواد مغذی مختلف بر تخمیر میکروبی شکمبه در کوتاه‌ترین زمان ممکن. به همین منظور آزمایش مذکور با استفاده از کشت پیوسته دو جریانه به بررسی موضوع پرداخته است. مواد و روش‌ها: هشت فلاسک تخمیر کشت پیوسته دو جریانه (1750 میلی‌لیتر) در قالب طرح فاکتوریل (2×2) بر اساس بلوک-های کامل تصادفی در سه دوره 10 روزه (7 روز عادت پذیری و 3 روز نمونه‌گیری) به منظور بررسی اثر منابع کربوهیدرات (نشاسته از منبع دانه جو در مقابل الیاف محلول در شوینده خنثی از منبع تفاله چغندر) با و بدون دانه کانولا بر قابلیت هضم ظاهری، الگوی اسیدهای چرب فرار، سوخت و ساز نیتروژن و کارآیی تخمیر باکتریایی مورد استفاده قرار گرفت. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: 1) 64 درصد دانه جو 2) 62 درصد دانه جو به همراه 7 درصد دانه کانولا 3) 36 درصد تفاله چغندرقند با 28 درصد دانه جو 4) 36 درصد تفاله چغندرقند و 26 درصد دانه جو به همراه 7 درصد دانه کانولا. جیره‌ها شامل 90 درصد کنسانتره و 10 درصد علوفه بود. یافته‌ها: جایگزینی بخشی از دانه جو با تفاله چغندرقند موجب افزایش معنی‌دار (05/0>P) قابلیت هضم ظاهری NDF، ADF، تجزیه‌پروتئین خام، آمونیاک و میزان تولید باکتری‌ها شد. قابلیت هضم ظاهری ماده خشک، ماده آلی،NDF ، ADF، غلظت نیتروژن آمونیاکی، آمونیاک و میزان تولید باکتری با افزودن دانه کانولا به جیره‌ها کاهش یافت (05/0>P). اثر متقابل جیره‌های آزمایشی بر قابلیت هضم ظاهری NDF، ADF، تجزیه پروتئین خام، نیتروژن آمونیاکی، آمونیاک و ساخت و ساز باکتریایی موثر نبود (05/0P) غلظت استات، بوتیرات، نسبت استات به پروپیونات و کاهش غلظت پروپیونات و ایزوبوتیرات را موجب گردید. افزودن دانه کانولا به جیره‌ها تأثیر معنی‌داری بر غلظت اسیدهای چرب فرار نداشت (05/0 نتیجه‌گیری: به طورکلی نتایج نشان داد، جایگزینی بخشی از دانه جو با تفاله چغندرقند بهبود قابلیت هضم اجزای الیافی خوراک و افزایش تولید استات و بوتیرات در خروجی مایع تخمیری از کشت پیوسته دو جریانه را به دنبال داشت. قابلیت هضم شکمبه‌ای مواد مغذی، میزان تولید استات، نیتروژن آمونیاکی و میزان تولید پروتئین با افزودن دانه کانولا به منابع کربوهیدراتی کاهش یافت.

Keywords

• کشت پیوسته دو جریانه
• تخمیر میکروبی
• دانه کانولا
• تفاله چغندرقند
• متابولیسم نیتروژن