Hadith (Jul 2020)
Beyhakî’nin (ö. 458/1066) Nesih Yaklaşımı ve es-Sünenü’l-Kübrâ Adlı Eserinde Nesih İlişkisi Bulunan Bazı Hadis Örnekleri
Abstract
Nesih ilmi, hadislerin daha iyi anlaşılması ve hadislerin sebep, bağlam, zaman ve mekândan bağımsız bir şekilde mülahaza edilmemesi için gereklidir. Aslında hadis literatürü incelendiğinde bu husus üzerinde çokça durulduğu ve nesih mevzusunun ilk dönemlerde de konu edinildiği görülmektedir. Beyhakî’nin de yazdığı bazı eserlerde bu konuya eğildiği, analizler yaptığı, tartışmalı bir şekilde aralarında nesih ilişkisi bulunan hadisleri irdelediği gözlemlenmektedir. Beyhakî, sıkı bir Şâfiî taraftarı olmakla birlikte hadis alanında kendi isminden söz ettiren bir muhaddistir. Zira Beyhakî birçok hadis yolculukları yapmış ve hadis ile ilgili birçok cem ve telif faaliyeti yürütmüştür. Beyhakî, bazı eserlerinde nesih ile ilgili özel başlıklar açmış ve bu başlıklar altında nesih hakkında önemli bilgiler vermiştir. Beyhakî Kur’ân-ı Kerim âyetleri ve hadisler için neshin olabileceğini fakat ne âyetlerin hadisleri neshetmesinin ne de hadislerin âyetleri neshetmesinin söz konusu olabileceğini; ancak âyet ve hadislerin kendi içinde birbirlerini neshedeceğini söylemiştir. Diğer taraftan Beyhakî’nin es-Sünenü’l-Kübrâ adlı eseri, birçok fıkhî yorum ve tartışmaların aktarılması, Buhârî ve Müslim rivâyetlerinin delil gösterilerek benimsenmesi ve nesih konusunda birçok hadis nakledilmesi açısından ayrı bir öneme sahiptir. Bu araştırmada, Beyhakî’nin nesih yaklaşımını pratikte görebilmek için es-Sünenü’l-Kübrâ adlı eserinde geçen ve nesih ile ilgili olan bazı hadis örnekleri tartışılmıştır.
Keywords
