مروری بر توسعه‌ی صنعت بسته‌بندی‌ مواد غذایی و روش‌های نوین آن

Abstract

حفظ کیفیت و ایمنی مواد غذایی و به‌طبع آن حفظ سلامتی افراد از دیرباز تاکنون یکی از دغدغه‌های مهم بشر بوده است. یکی از راهکارهای کارآمد برای حل این مشکل، روی آوردن به بسته‌بندی مواد غذایی است. شناخت ماهیت مواد غذایی مختلف، پیدایش منابع در دسترس و ایمن و آگاهی از انتظارات مصرف‌کننده سبب شد تا بسته‌بندی‌ها از یک پوشش ساده به بسته‌بندی‌های مدرن امروزی با عملکردهای پیشرفته تبدیل شوند. ساخت بسته‌بندی مناسب هر محصول، علاوه بر حفظ کیفیت و سلامت محصول، می‌تواند از حجم ضایعات مواد غذایی که در اثر نگهداری نامطلوب به‌وجود می‌آید بکاهد. امروزه پلاستیک‌ها کاربرد گسترده‌تری نسبت به سایر مواد در صنعت بسته‌بندی دارند و از آن‌جایی‌که این مواد از مشتقات نفتی هستند و علاوه بر مصرف سوخت‌های فسیلی، سالیان سال در محیط باقی مانده و از منابع تجدید ناپذیر به‌شمار می‌آیند، روزبه‌روز نگرانی‌های زیست‌محیطی درباره‌ی آن‌ها بیشتر می‌شود. در این مقاله به مرور جنس‌های مختلفی که تاکنون در صنعت بسته‌بندی به‌کار رفته، مزایا و معایب آن‌ها و شناخت کلی تکنیک‌ها و روش‌های نوین دربسته بندی مواد غذایی می‌پردازیم. همچنین توجه ویژه‌ای به بررسی بسته بندی‌های نوین شده است که در مقایسه با بسته بندی‌های رایج کنونی در کشور، ویژگی‌های مطلوب گسترده‌تری دارند. علی رغم این ویژگی‌ها همچون حفظ بهتر کیفیت محصول و بازار پسندی بالا، در کشور ما هنوز به طور گسترده صنعتی سازی نشده است. برای جمع‌آوری این مطالب از اوایل شهریورماه 1401 تا اواخر آذر‌ماه 1401 تعداد 196 مقاله از موتورهای جستجوگر MDPI، ScienceDirect، Google Scholar، CiteSeerx، Springer، سیویلیکا و پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID) دریافت و مطالعه شد که از بین آن‌ها 108 منبع مورد استفاده قرار گرفت.

Keywords

• بسته‌بندی هوشمند
• بسته‌بندی فعال
• بسته‌بندی نوین