نامه انجمن حشره‌شناسی ایران (May 2018)
واکنش تابعی زنبور پارازیتوئید Encarsia formosa (Hymenoptera: Aphelinidae) نسبت به تراکم های مختلف پوره های سفیدبالک گلخانه Trialeurodes vaporariorum (Hemiptera: Aleyrodidae) روی سه میزبان گیاهی
Abstract
تأثیر سه گیاه میزبان خیار، گوجه‌فرنگی و بادمجان روی واکنش تابعی زنبور پارازیتوئید Encarsia formosa نسبت به تراکمهای مختلف پورههای ابتدای سن چهارم سفیدبالک گلخانه Trialeurodes vaporariorum در شرایط آزمایشگاهی (دمای 1±25 درجهی سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دورهی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی) مورد بررسی قرار گرفت. پورههای سفیدبالک در تراکمهای 2، 4، 8، 16، 32 و 48 روی دیسکهای برگی به مساحت تقریبی 8 تا 10 سانتیمتر مربع در 12 تکرار در اختیار حشرات مادهی پارازیتوئید قرار گرفت. پس از 24 ساعت پارازیتوئیدها حذف و تعداد پورههای پارازیته شده و نیز کشته شده در اثر میزبانخواری به تفکیک شمارش و ثبت شد. نتایج رگرسیون لجستیک نشان داد که واکنش تابعی پارازیتوئید برای هر دو نوع فعالیت "پارازیتیسم" و " پارازیتیسم+ میزبانخواری" در هر سه گیاه میزبان از نوع دوّم است. برای هر دو فعالیت مورد مطالعه از نظر نرخ حمله بین سه میزبان گیاهی اختلاف معنیداری وجود نداشت، اما زمان دستیابی روی گوجه‌فرنگی بهطور معنی داری از مقادیر محاسبه شده در خیار کوتاهتر بود. قدرت جستجوگری زنبور E. formosa در مرحله "پارازیتیسم" در میزبانهای مذکور به ترتیب 0963/0±2580/0، 1331/0±3895/0 و 1368/0±3283/0 برساعت و زمان دستیابی 0810/0±6870/0، 0399/0±3364/0 و 0692/0±5584/0 ساعت محاسبه شد. بر اساس نتایج بهدست آمده بهنظر میرسد در شرایط گلخانهای، گوجه‌فرنگی مناسبترین گیاه برای فعالیتهای پارازیتیسم و میزبانخواری زنبور پارازیتوئید E. formosa در کنترل سفیدبالک گلخانه T. vaporariorum باشد.
Keywords
