İstem (Dec 2021)
Ebû İsmail Muhammed b. Abdullah el-Ezdî ve Fütûhu’ş-Şam Adlı Eseri
Abstract
Bu makalede, Ebû İsmail Muhammed b. Abdullah el-Ezdî’ye ait olan Fütûhu’ş-Şâm adlı eser incelenecektir. II./VIII. yüzyılın son çeyreğinde yaşamış olan Ebû İsmail Muhammed b. Abdullah el-Ezdî, Muhammed b. İshak, Ebû Mihnef ve Seyf b. Ömer ile aynı tabakaya mensup Arap bir tarihçidir. Fütûhu’ş-Şâm Bilâdü’ş-Şâm’ın Müslümanlar tarafından fethini konu edinen en eski Arap ve İslam kaynaklarından biridir. Fütûhu’ş-Şâm Şam bölgesinin fethiyle alakalı pek çok ayrıntı sunarken Hz. Ebû Bekir ve komutanları, Hz. Ömer ve komutanları arasında yapılan birçok yazışmayı da muhafaza etmektedir. Bu nedenle Hülefâ-yı Râşidîn dönemine ait başka kaynaklarda bulamayacağımız yazışmaları barındırması açısından eşsiz bir kaynak olma özelliği taşır. Ayrıca el-Ezdî’nin eserinde yer verdiği bilgilerde dini veya siyasi tarafgirlik görülmemektedir. Birçok müellifin el-Ezdî’nin kitabı ile aynı isimle kitap yazmış olmasına rağmen bu eserlerin birçoğu elimize ulaşmamıştır. Ayrıca el-Ezdî’nin eserinde yer verdiği rivayetlerin çoğunun Şam bölgesinin fethinde yer almış insanlardan gelen rivayetlerdir. Bunun nedeni kendi kabilesi olan Ezd kabilesinin Şam’ın fethine katılmış olması veya katılan diğer gruplarla ilişkili olmaları sebebiyle el-Ezdî’ye ulaşmış bilgilerdir.
Keywords
