اثرات نانوزئولیت بر برخی ویژگی‌های نهال‌ صنوبر‏‏ دورگ تریپلو تحت دوره‌های آبیاری

Abstract

سابقه و هدف: صنوبر دورگ اورامریکن تریپلو (triplo P. euramericana) از گونه‌های مهم زراعت چوب در مناطق شمال کشور محسوب می‌شود. با توجه به تغییرات اقلیمی و محدودیت آب در کشور، تولید نهال و استقرار آن در برخی از مناطق شرق استان مازندران و گلستان بصورت دیم با مشکل مواجه می‌شود. هدف از این تحقیق تعیین تحمل به کم‌آبی صنوبر تریپلو و برای اولین بار با استفاده از نانوزئولیت در بستر نهال‌های صنوبر در دوره های آبیاری مختلف و دستیابی به راهکار مناسب برای تولید نهال در نهالستان‌ها و موفقیت در زراعت چوب می‌باشد. مقصود از این بررسی ارزیابی رشد یک رقم از صنوبر در شرایط کم‌آبی بود. مواد و روش‌ها: در تحقیق حاضر، تعداد 180 اصله نهال یک اندازه صنوبر تریپلو با اعمال سطوح تیمار نانوزئولیت با مقادیر 0، 10، 50 گرم در هر کیلو‌گرم خاک (0، 1 و 5 درصد وزنی) و تحت دوره‌های مختلف آبیاری (دوره‌های آبیاری 3 ، 6، 9 و 12 روزه)، حدود سه ماه در فصل رشد در گلخانه تحقیقاتی ایستگاه باغبانی قائمشهر، رشد، زنده‌مانی و صفات ریختی مورد بررسی قرار گرفتند. از این‌رو آزمایش به‌صورت فاکتوریل در سه تکرار و در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی(RCBD) در شرایط گلخانه اجرا گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد که با افزایش شدت خشکی، زنده‌مانی، رشد قطری و ارتفاعی و سایر صفات ریخت‌شناسی نظیر تعداد برگ، سطح برگ، زیتوده برگ، اندام‌های هوایی، ویژگی‌های ریشه و محتوی کلروفیل کل نهال صنوبر به‌صورت معنی‌داری کاهش یافتند. با افزودن نانوزئولیت به‌ویژه غلظت یک درصد (10 گرم در هر کیلوگرم خاک) اغلب صفات فوق نسبت به شاهد افزایش یافتند. طوری‌که این افزایش در دوره آبیاری 12 روز (شدیدترین تنش) برای رویش ارتفاعی، تعداد برگ، سطح برگ، وزن خشک برگ، وزن خشک اندام هوایی و وزن خشک ریشه به ترتیب 50، 54، 155، 188، 40 و 47 درصد بود.نتیجه‌گیری: در این پژوهش مشخص شد گونه صنوبر اورامریکن تریپلو نسبتاً مقاوم به کم‌آبی است و تیمار نانوزئولیت با غلظت یک درصد برای کاهش اثر دوره‌های آبیاری طولانی‌مدت و بهبود رشد نهال این گونه مناسب است. همچنین نهال‌ها در دوره‌های آبیاری 9 و 12 روز بیشتر از 80 درصد زنده‌مانی داشتند. از این‌رو ایجاد فاصله در دوره آبیاری برای تولید نهال این دورگه صنوبر در نهالستان و جهت استقرار در عرصه مناسب به‌نظر می‌رسد. علاوه بر این توصیه می‌شود برای استقرار اولیه نهال صنوبر دورگه تریپلو با اهداف کاهش اثر تنش ناشی از دوره‌های آبیاری طولانی‌مدت از نانوزئولیت یک درصد استفاده شود.

Keywords

• دوره‌های آبیاری
• زیتوده نهال
• صنوبر دورگ تریپلو
• نانوزئولیت
• محتوی کلروفیل کل