تحلیل کیفی پایگاه‌های نشر علمی براساس ابعاد نظام نشر علمی

Abstract

هدف از این پژوهش، تحلیل مؤلفه­ها و شاخص­های نشر علمی در پایگاه­های نشر علمی از منظر مؤلفه­های دسترسی، ارتباطات، کنترل، زیرساخت، زبان، منابع اطلاعاتی(مواد)، پشتیبانی، فناوری، اقتصاد، ارزیابی ،آموزش، اخلاق و شاخص­های آن­ها بود. پژوهش حاضر از نوع کیفی بود و جامعه آن با استفاده از تحلیل محتوای متون علمی شناسایی شد. در مجموع 73 پایگاه ­نشر علمی شناسایی شد و نمونه آن بر اساس فراوانی و تأیید خبرگان به 12 پایگاه رسید که شامل پایگاه­های آرشیو، دواج، الزویر، اشپرینگر،گوگل اسکالر، پاب مد، نیچر، وب او ساینس، اسکوپوس، مرکز اطلاعات سلامت، کنسرسیوم محتوای علمی اسپارک و آمازون (بخش منابع علمی) بود. ابزار این پژوهش شامل سیاهه وارسی بود که بر اساس مؤلفه­ها و شاخص­های نظام نشر علمی استخراج شد. یافته­ها حاکی از این بود که تمامی مؤلفه­های دسترسی، ارتباطات، کنترل، زیرساخت، زبان، منابع اطلاعاتی(مواد)، پشتیبانی، فناوری، اقتصاد، ارزیابی،آموزش و اخلاق در پایگاه­های نشر علمی مورد توجه قرار گرفته­اند و اختلاف پایگاه­ها در کاربست شاخص­های نشر علمی است. نتایج پژوهش نشان داد برخی مؤلفه­هایی نظیر فناوری، پشتیبانی وکنترل و شاخص­های آن­ها دراین پایگاه‌­ها اهمیت یکسانی دارند؛ در حالی که با توجه به نوع، قدمت و سیاست کلی هر پایگاه، در میزان اهمیت شاخص­های برخی مؤلفه­ها؛ مانند آموزش، اقتصاد و منابع اطلاعاتی؛ در میان پایگاه­ها اختلاف­هایی نظیر شیوه آموزش، تأمین منابع مالی و قالب­های اطلاعاتی نیز مشاهده شد.

Keywords

• پایگاه های نشر علمی
• پایگاه های اطلاعاتی
• نشر علمی
• نظام نشر علمی
• نظام اطلاعاتی
• انتشارات علمی