عوامل مؤثر بر انتشار گاز دی اکسید کربن در کشورهای در حال توسعه با استفاده از رویکرد اقتصادسنجی بیزینی

Abstract

توجه به توسعه پایدار و لزوم حفاظت از محیط زیست و نیز اثرات نامطلوب آلودگی محیط زیست بر کیفیت زندگی سبب شده است که حفظ محیط زیست به یکی از مهمترین دغدغه­های سیاست­گذاران اقتصادی تبدیل شود. به همین دلیل در طول چند دهه اخیر راه­های بهبود کیفیت محیط زیست و عوامل تأثیرگذار بر آن، مطالعات نظری و تجربی گسترده­ای را به خود اختصاص داده و در کانون توجه تحلیلگران اقتصادی قرار گرفته است. مروری بر نتایج مطالعات انجام شده نشان می­دهد که نداشتن چارچوب مشخص برای انتخاب متغیرهای توضیحی و تخمین مدل­های مختلف آلودگی به نتایج و توصیه­های سیاستی متفاوتی منجر شده است. یکی از راه­های غلبه بر نااطمینانی در انتخاب متغیرها و همچنین نااطمینانی در انتخاب مدل، استفاده از روش­های اقتصادسنجی بیزینی از جمله روش میانگین­گیری مدل بیزینی (BMA) است. در این راستا، در این پژوهش سعی شده است با استفاده از داده­های کشورهای در حال توسعه در یک دوره 23 ساله 2014-1992 و با بهره­گیری از رویکرد اقتصاد سنجی بیزینی اثر عوامل مؤثر بر انتشار گاز CO2 (به عنوان مهمترین شاخص آلودگی هوا) مورد بررسی قرار گیرد. نتایج حاصل از روش میانگین­گیری مدل بیزینی (BMA) نشان می­دهد که فرضیه زیست محیطی کوزنتس مبنی بر وجود رابطه U معکوس بین رشد اقتصادی و کیفیت محیط زیست در کشورهای در حال توسعه مورد تأیید قرار می­گیرد. همچنین یافته­های تحقیق حاکی از آن است که متغیرهای مصرف انرژی، مصرف برق، و متغیرهای مربوط به صنعتی شدن رابطه مثبت و تقریبا با اهمیتی با انتشار گاز دی اکسید کربن دارند. در مقابل نرخ سواد و نابرابری درآمد نیز اثر کاهنده­ای بر میزان انتشار CO2 داشته­اند.

Keywords

• انتشار گاز CO2
• محیط زیست
• منحنی زیست محیطی کوزنتس (EKC)
• میانگین گیری مدل بیزینی (BMA)