مجله آب و خاک (May 2020)
ارزیابی همبستگی ویژگی‌های خاک با پارامترهای منحنی Q/I پتاسیم در خاکهای آهکی استان لرستان
Abstract
پتاسیم عنصری ضروری برای تولید محصولات کشاورزی است. برای ارزیابی وضعیت پتاسیم تبادلی و محلول در خاک از روش کمیت- شدت (Q/I) استفاده میکنند. این تحقیق جهت بهدست آوردن شکلهای پتاسیم و منحنیهای Q/I در 16 خاک سطحی (30-0 سانتیمتری)، از خاکهای آهکی لرستان انجام شد. برای این کار از محلول کلرید کلسیم 01/0 مولار و کلرید پتاسیم با غلظتهای 33/0، 66/0، 1، 33/1، 2 و 5/2 میلیمولار استفاده گردید. از هر نمونه، 6 سوسپانسیون تهیه و با استات آمونیوم 1 مولار خنثی عصارهگیری گردید و میزان پتاسیم بوسیله دستگاه فلیمفتومتر اندازه‌گیری شد. منحنی (Q/I) برای هر نمونه رسم گردید. نسبت فعالیت پتاسیم در حال تعادل (AR0k) بین(mmolL-1)0.5 872/0 تا 047/0، پتاسیم آسان قابل‌تبادل K0)Δ( بین (mmolkg-1) 269/1 تا 243/23، پتاسیم سخت قابل‌تبادل (KX) بین (mmolkg-1) 163/0 تا 328/16، پتاسیم قابل دسترس (KL) بین(mmolkg-1) 219/6 تا 593/38 میباشد. بیشترین مقدار PBCK در خاک 11 (834/45) با درصد رس (38) و کمترین مقدار برای خاک 13 با مقدار (mmolkg-1)/(mmolL-1)0.5 329/23 و درصد رس (8) مشاهده گردید. بین ΔK0 و (AR0k)همبستگی مثبت و معنی‌دار (01/0 p<،90/0=r) مشاهده گردید. PBCK با درصد رس (01/0 p<،74/0=r) و ظرفیت تبادل کاتیونی خاک (01/0 p<،73/0=r) همبستگی مثبت و معنی‌داری نشان داد. با استفاده از روش رگرسیون چند متغیره گام به گام مشخص شد از بین تمام خصوصیات خاک، تنها مقدار رس طبق مدل آماری (631/0Clay (R2=482/0+875/17 PBCK=میتواند بعنوان ویژگی مناسب بهمنظور برآورد ظرفیت بالقوه پتاسیم خاک استفاده شود. همچنین طبق مدل آماری ) 318/0(R2= O.C017/9+468/14KL= مقدار کربن آلی (O.C)، بعنوان خصوصیت مناسب برای برآورد مقدار KL تعیین گردید.
Keywords
