Hitit Sosyal Bilimler Dergisi (Jun 2021)
YAPISAL KIRILMALAR ALTINDA REEL EKONOMİK BÜYÜME, REEL DÖVİZ KURU İLE TURİZM GELİRLERİ İLİŞKİSİNİN AMPİRİK ANALİZİ
Abstract
Büyüme, döviz girişi, ödemeler dengesi, yatırım fırsatları ve yeni istihdam alanları üzerindeki olumlu etkisi açısından turizm, günümüzde ekonomideki en önemli sektörlerden biridir. Turizm gelirlerinin reel ekonomik büyümeye ve reel döviz kuru ile etkileşimini araştırmak da bu çalışmanın temel motivasyonudur. Bu motivasyon ile, bu çalışmada 2003Q1-2020Q1 dönemine ait çeyreklik veriler kullanılarak turizm gelirleri, reel hale getirilen ekonomik büyüme ve döviz kuru arasındaki ilişki araştırılmıştır. Bu araştırma Zivot ve Andrews yapısal kırılmalı birim kök sınaması, Johansen eş bütünleşme analizi, FMOLS ve DOLS yöntemleri ile katsayı tahminleri ve son olarak Toda-Yamamoto testi ile nedensellik analizi aracılığıyla yapılmıştır. Araştırma sonucu olarak, değişkenler arasında uzun dönemli ilişkinin olduğu, bağımlı değişken reel milli geliri açıklayan bağımsız değişkenler turizm gelirleri ve reel döviz kurunun olasılık değerlerinin anlamlı oldukları ve kat sayı işaretlerinin pozitif oldukları görülmüştür. Reel döviz kurunun reel milli geliri etkile gücü turizm gelirlerine nispeten daha fazladır. Yapısal kırılma tarihlerinden 2016Q2 ve 2017Q1 anlamlı çıkması, bu dönemdeki terör olaylarına, Rusya ile yaşanan gerilime ve darbe girişiminin tüm dünyada yankı uyandırması ile açıklanabilir. Toda-Yamamoto nedensellik analizine göre reel milli gelirden ve reel döviz kurundan turizm gelirlerine doğru pozitif ve tek yönlü bir Granger nedensellik vardır.
Keywords
