<i>Die hebsugtige seekoei</i> en <i>Rooikappie</i>: Die groteske in sprokies

Abstract

Hierdie artikel bied ’n vergelykende lees van twee volksverhale wat ook as kinderverhale getipeer kan word (een vanuit Venda-folklore en die ander ’n populêre Europese narratief) met die oog daarop om spesifieke ooreenkomste uit te lig – soos die eet van mensvleis, goedgelowige mense wat deur ‘n maskerspel om die bos gelei word en ander ‘onetiese’ en ‘immorele’ aktiwiteite. In Die hebsugtige seekoei boots die monster byvoorbeeld die stem van die jong seun na om sy suster te flous en toegang tot hulle hut te verkry, terwyl die wolf in Rooikappie op sy beurt die ouma flous om die huis te kan betree sodat hy later ook vir Rooikappie kan mislei. In albei stories word die jong meisies (asook Rooikappie se ouma) deur ’n seekoei óf ’n wolf opgeëet. Soos gewoonlik in sprokies, word die slagoffers gered of ontsnap en die verhale het ’n gelukkige einde. Alhoewel dit absurd mag voorkom dat kinderverhale elemente van die groteske bevat, argumenteer ek dat dit inderdaad ’n bruikbare doel dien. Hierdie verhale betrek kinders nie net op ’n emosionele vlak nie (as gevolg van die skokwaarde van die groteske); die groteske dien ook as objek van fassinasie. Sodoende word die waarskuwingsboodskap in die verhale beter oorgedra en onthou deur die kinders.