بررسی عوامل موثر بر قصد تفکیک پسماند از مبدأ با استفاده از نظریه رفتار برنامه‌‍ریزی شده، خانوارهای منطقه 10 شهر تهران

Abstract

زمینه و اهداف: از طریق بازیافت پسماندهای تفکیک شده، انرژی و هزینه زیادی ذخیره و آلودگی‌های کمتری به محیط زیست وارد خواهد شد. از این رو لازم است در خصوص تفکیک پسماند از مبدأ، راهکارهای مناسبی ارائه و اجرا شود. در این پژوهش تلاش شد عوامل موثر بر قصد افراد در امر تفکیک پسماند، با استفاده از نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده شناسایی شود. مواد و روش‌ها: این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی است که روی 458 نفر از خانوارهای ساکن در منطقه 10 شهر تهران انجام شد. نمونه‌گیری با روش خوشه‌ای دومرحله‌ای صورت گرفت. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌ای جمع‌آوری گردید که در این مطالعه طراحی، روایی و پایایی آن انجام شد و با استفاده از آزمون‌های ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه با بهره گیری از نرم‌افزار SPSS.16 تجزیه و تحلیل شد. رعایت ملاحظات اخلاقی در تمام مراحل اجرای مطالعه درنظر گرفته شد. یافته‌ها: متغیرهای هنجار انتزاعی، نگرش و کنترل رفتاری درک شده به ترتیب بیشترین تاثیر را بر روی قصد داشتند به نحوی که به طور متوسط به ازاء افزایش هر واحد از این متغیرها، قصد به ترتیب به میزان 0/39، 0/31 و 0/14 واحد افزایش می‌یافت (R2=0/46 و 0/678=R). نتیجه‌گیری: براساس نتایج مطالعه پیشنهاد می‌شود که از ظرفیت معتمدین محل، مدارس و شبکه‌های مردمی برای ارتقا سطح هنجارهای انتزاعی استفاده شود. با در اختیار دادن امکانات تفکیک پسماند مانند سطل‌های مخصوص و ایجاد انگیزه‌های مالی نیز می‌توان کنترل رفتاری درک شده را افزایش داد.

Keywords

• تفکیک پسماند، نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده، مدیریت پسماند