بررسی ارتباط سرمایه اجتماعی و سالمندی موفق در جامعه سالمندان

Abstract

زمینه و هدف با توجه به افزایش جمعیت سالمندان در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران و نقش سرمایه اجتماعی و سالمندی موفق در زندگی سالمندان، این پژوهش با هدف ارتباط سرمایه اجتماعی و سالمندی موفق در جامعه سالمندان انجام شد. مواد و روش‌ها مطالعه حاضر، توصیفی- تحلیلی به صورت مقطعی بود که برای این منظور، تعداد 402 سالمند، به صورت تصادفی از 6 مرکز بهداشت از سطح شهر سبزوار، 2 سرای سالمند و 3 کانون بازنشستگان( علوم پزشکی، آموزش و پرورش، تأمین اجتماعی) در سال 98-1397 به عنوان جامعه پژوهش با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای، انتخاب شدند. برای جمع‌آوری اطلاعات، از پرسشنامه‌های اطلاعات دموگرافیک سالمند، سرمایه اجتماعی اونیکس و بولن، سالمندی موفق و وضعیت‌شناختی سالمند (AMT) استفاده شد. اطلاعات به‌دست آمده، با استفاده از نرم‌افزار SPSS-22 و به‌کارگیری آزمون‌های همبستگی پیرسون، آزمون کانونی و رگرسیون چندمتغیره داده‌ها تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها میانگین و انحراف معیار سنی واحدهای پژوهش 8 ± 8/68 سال بود. نمره سرمایه اجتماعی با نمره سالمندی موفق، همبستگی داشت که میزان این ارتباط، مثبت و متوسط بود (662/0 = r ). نزدیک به 30 درصد از تغییرات در نمرات سالمندی موفق، به عنوان متغیر وابسته تحت تأثیر متغیرهای سرمایه اجتماعی و شرایط تأهل، زندگی با بستگان، اشتغال و سطح تحصیلات قرار داشت (29/0 = ). نتیجه‌گیری نتایج این مطالعه، مبنی بر تأیید توان پیشگویی و تأثیر سرمایه اجتماعی بر شاخص سالمندی موفق سالمندان در جامعه، تأمل‌برانگیز است. سرمایه اجتماعی، به‌عنوان متغیر مستقل، سالمندی موفق را به‌عنوان متغیری وابسته، تحت تأثیر قابل‌توجهی قرار می‌دهد؛ به عبارت دیگر، سرمایه اجتماعی از توان پیشگویی سالمندی موفق نیز برخوردار است. این ارتباط در برخی از ابعاد؛ شامل سلامت جسمی، سلامت روانی، عملکرد جسمی و وضعیت‌شناختی قابل توجه‌تر بود؛ از این رو این یافته‌ها می‌تواند راهنمای خوبی برای تمرکز پژوهش‌های بعدی و در نهایت، مداخلات مسئولین و متخصصان امر، برای نیل به اهداف سالمندی موفق باشد.

Keywords

• سرمایه اجتماعی
• سالمندی موفق
• سالمند