Polisemia czuć pozostałością synestezji? – próba wyjaśnienia wieloznaczności czasownika

Abstract

W artykule próbuję wyjaśnić przyczyny wykształcenia się i utrzymania polisemii czasownika czuć, wykorzystując wiedzę o synestezji z różnych dziedzin nauki. Wieloznaczność tego verbum można tłumaczyć metaforycznym rozszerzaniem się sensów konkretnych na abstrakcyjne oraz utrzymaniem się pozostałości pierwotnego sposobu odczuwania, gdy – na pewnym etapie – nie różnicuje się i nie doprecyzowuje odbieranych bodźców i towarzyszących im emocji czy myśli. D. Buttlerowa tłumaczy, że taka sytuacja jest odbiciem syntetyczno-wrażeniowej percepcji świata charakteryzującej dawne etnosy i każdego człowieka w okresie niemowlęcym i we wczesnym dzieciństwie. Łączenie wrażeń pochodzących z różnych zmysłów ułatwia we wczesnym okresie życia uczenie się, zapamiętywanie i naukę języka. Uwzględnienie badań z różnych dziedzin nauki pozwala ujrzeć zasadność utrzymywania się wieloznaczności czuć i zrozumieć jej przyczynę, a nie postrzegać go jako przykład zaprzeczenia tendencji do wyrazistości i precyzji w języku.

Keywords

• percepcja
• polisemia
• czuć
• archaizm semantyczny