تغییرات جمعیت و توزیع فضایی تریپس بلوط Liothrips pragensis (Thy.: Phlaeothripidae) در جنگل‌های بلوط شهرستان جوانرود

Abstract

تریپس بلوط، Liothrips pragensis Uzel یکی از گونه­های موجود روی درختان بلوط در جنگل­های زاگرس می­باشد. تغییرات جمعیت و توزیع فضایی این گونه در جنگل­های بلوط شهرستان جوانرود (استان کرمانشاه) در سال 1400 مورد بررسی قرار گرفت. برگ درخت بلوط به عنوان واحد نمونه­برداری انتخاب شد. نمونه­برداری­ها هر هفته از پنج منطقه مختلف انجام و برای این­کار برگ­های درختان بلوط روی یک سینی سفید پلاستیکی تکانده و سپس، تریپس‌ها با قلم‌موی نرم به لوله اپندورف حاوی الکل اتیلیک 75 درصد منتقل شدند. نتایج نشان داد که فعالیت این گونه در هر پنج منطقه مورد مطالعه از خرداد ماه آغاز و به­تدریج از میزان فعالیت و تراکم آن­ها کاسته شد تا اینکه در شهریور ماه به کم­ترین مقدار خود رسید. بیش­ترین تراکم جمعیت تریپس بلوط در خرداد ماه و به­ترتیب با میانگین 56/0 ± 93/2، 47/0 ± 23/2، 34/0 ± 23/2 و 28/0 ± 90/0 تریپس در واحد نمونه­برداری در مناطق سفید برگ، بیله­ای، چشمه میران و هلانیه مشاهده شد؛ اما بیش­ترین تراکم تریپس در منطقه حوری­آباد در تیرماه و با میانگین 43/0 ± 06/2 تریپس در واحد نمونه­برداری به دست آمد. نتایج آنالیز توزیع فضایی تریپس بلوط بر اساس روش تیلور و آیوائو به‌ترتیب از نوع تصادفی و تجمعی بود. به طور کلی نتایج این مطالعه نشان داد که اوج جمعیت تریپس بلوط در خرداد ماه است و بر اساس نیکویی برازش، روش آیوائو برای برآورد توزیع فضایی این گونه مناسب­تر از روش تیلور ارزیابی شد.

Keywords

• بلوط
• پراکنش فضایی
• تریپس
• جنگل‌های زاگرس