شناسایی اولویت‌های بخش آب جهت سازگاری با تغییر اقلیم در حوضه زاینده‌رود با رویکرد پدافند غیرعامل

Abstract

هدف از انجام این تحقیق، بررسی گزینه‌های اصلی سازگاری با تغییر اقلیم در حوضه زاینده‌رود بر اساس رویکرد پدافند غیرعامل بوده است. بدین منظور در مرحله اول، میزان تغییرات دما و بارش حوضه در افق 20 سال آتی (2021 تا 2040) با استفاده از ترکیب وزن‌دهی‌شده مدل‌های GCM گزارش پنجم IPCC، تخمین زده شدند. در مرحله بعد با استفاده از نظرات کارشناسان و محققین مختلف در خصوص مدیریت منابع آب و پدافند غیرعامل، معیارها و گزینه‌های اصلی برای سازگاری با تغییر اقلیم در حوضه زاینده‌رود مشخص گردیدند. بر اساس امتیازات ارائه‌شده توسط کارشناسان، مقایسات زوجی بر اساس تحلیل سلسله مراتبی (AHP) صورت گرفت. نتایج نشان داد که به طور متوسط، دمای حوضه در طی 20 سال آینده حدود 9/0 درجه سانتی‌گراد افزایش و بارندگی حوضه نیز حدود 3/13 درصد کاهش پیدا خواهد نمود. از میان معیارهای منتخب جهت سازگاری با تغییر اقلیم بر اساس رویکرد پدافند غیرعامل، معیار «عدم آسیب به معیشت کشاورزان»، بالاترین امتیاز را به خود اختصاص داد. همچنین از میان گزینه‌های سازگاری با تغییر اقلیم، گزینه‌های «مدیریت تقاضای آب»، «افزایش تأمین آب» و «کاهش عرضه آب» به ترتیب بالاترین امتیازات را جهت سازگار نمودن حوضه با تغییر اقلیم، کسب نمودند. در حالت کلی نتایج تحقیق نشان داد که سیاست‌های عرضه‌محور و همچنین سیاست‌های جیره‌بندی آب نمی‌توانند الگویی مناسب جهت کاهش مخاطرات و تعارضات در زمینه مدیریت آب باشند و در صورتی که سیاست‌های مدیریت تقاضای آب به صورت اصولی و صحیح به اجرا درآیند، تهدیدات آتی مدیریت منابع آب (با رویکرد پدافند غیرعامل) را می‌توان کاهش داد.

Keywords

• پدافند غیرعامل
• تحلیل سلسله مراتبی
• تغییر اقلیم
• حوضه زاینده رود