تأثیر شکل نیتروژن بر ترکیب شیمیایی و عملکرد ارقام کاهو (Lactuca sativa L.) در کشت بدون خاک

Abstract

شکل نیتروژن (نیترات و آمونیوم) محلول غذایی مورد استفاده در کشت­های بدون خاک بر رشد و ترکیب شیمیایی کاهو مؤثر است. از طرف دیگر ارقام مختلف کاهو پاسخ­های متفاوتی نسبت به شکل نیتروژن محلول غذایی نشان می­دهند. این پژوهش به منظور بررسی تأثیر شکل نیتروژن بر ترکیب شیمیایی و عملکرد ارقام کاهوی رومین به صورت کشت بدون خاک انجام شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو عامل نسبت آمونیوم به نیترات و نوع رقم در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد روی گیاه کاهو انجام شد. نسبت آمونیوم به نیترات محلول غذایی شامل 5 سطح 0:100، 15:85 با و بدون بازدارنده نیترات­سازی DMPP و 30:70 با و بدون بازدارنده نیترات­سازی DMPP بود. ارقام کاهوی مورد استفاده نیز شامل دو رقم ترسا4 و کالیفرنیا5 بودند. نتایج نشان داد کاربرد 30 درصد کل نیتروژن محلول غذایی به صورت آمونیوم منجر به افزایش معنی‌دار غلظت فسفر بخش هوایی در رقم کالیفرنیا (به میزان 40 درصد)، کاهش معنی­دار غلظت پتاسیم بخش هوایی (به میزان 3/27 و 8/14 درصد به ترتیب در ارقام ترسا و کالیفرنیا) و کلسیم بخش هوایی (به میزان 0/42 و 1/31 درصد به ترتیب در ارقام ترسا و کالیفرنیا) در مقایسه با عدم کاربرد آمونیوم شد. بیشترین وزن تر بخش هوایی کاهو در رقم ترسا (334 گرم بر گلدان) با کاربرد نسبت 0:100 آمونیوم به نیترات و در رقم کالیفرنیا (435 گرم بر گلدان) با کاربرد نسبت 15:85 آمونیوم به نیترات حاصل شد. کاربرد بازدارنده نیترات­سازی DMPP تأثیر معنی­داری بر وزن تر و خشک بخش هوایی و غلظت فسفر، پتاسیم و مس بخش هوایی هر دو رقم کاهو در نسبت­های 15:85 و 30:70 آمونیوم به نیترات در مقایسه با عدم کاربرد نداشت. برمبنای نتایج این پژوهش کاربرد نسبت­های 0:100 و 15:85 آمونیوم به نیترات به­ترتیب در ارقام ترسا و کالیفرنیا برای تولید در شرایط مشابه این پژوهش قابل توصیه است.

Keywords

• ارقام کاهو
• عناصر غذایی
• نسبت آمونیوم به نیترات