اثرات تغذیه شاهدانه در جیره‌های با پروتئین خام متفاوت بر عملکرد، قابلیت هضم ، فراسنجه‌های شکمبه‌ای و سنتز پروتئین میکروبی در بره‌های پرواری بلوچی

Abstract

سابقه و هدف: دانه‏های روغنی حاوی مقادیر قابل توجهی چربی و اسیدهای چرب غیراشباع هستند و استفاده از این دانه‌ها در جیره، بر ترکیب اسیدهای چرب بافت‌های مختلف بدن و عملکرد حیوانات مزرعه‌ای تأثیر می‌گذارد. هدف از این تحقیق بررسی اثرات تغذیه دانه شاهدانه در جیره‏های با سطوح پایین پروتئین خام بر مصرف خوراک، عملکرد، قابلیت هضم مواد مغذی خوراک و در بره‌های پرواری بلوچی است. یکی دیگر از اهداف این تحقیق، با توجه به اثرات منفی اسیدهای چرب غیر اشباع موجود در چربی‌ها و دانه های روغنی بر پارامترهای شکمبه‌ای که سبب کاهش جمعیت پروتوزوآیی و بازچرخ نیتروژن شکمبه‌ای می‌گردد، آیا با استفاده از شاهدانه به عنوان یک دانه روغنی و تاثیر تغذیه آن بر فراسنجه‌های شکمبه ای و سنتز پروتئین میکروبی می‌توان پروتئین خام جیره را کاهش داد. مواد وروش‌ها: در این پژوهش از 24 راس گوسفند بلوچی نر با 1±25 کیلوگرم وزن بدن و حدود 5 ماه سن در سه گروه در قالب طرح کاملا تصادفی استفاده شد. جیره‎های آزمایشی شامل: 1) جیره شاهد با 14 درصد پروتئین خام، 2) جیره حاوی 10 درصد دانه شاهدانه با 14 درصد پروتئین خام و 3) جیره حاوی 10 درصد دانه شاهدانه با 12 درصد پروتئین خام بود. پرواربندی بره‏ها پس از طی کردن یک دوره سازگاری 14 روزه، به مدت 84 روز انجام شد. اندازه‌گیری مصرف خوراک، افزایش وزن روزانه، وزن سرد و گرم لاشه و قابلیت هضم ظاهری مواد مغذی با روش خاکستر نامحلول در اسید انجام شد. نمونه‌گیری ادرار جهت تعیین مشتقات پورینی از روش نمونه‌گیری نقطه‌ای استفاده شد. نمونه‌گیری از مایع شکمبه در آخرین روز هفته پایانی پرواربندی در ساعت قبل از مصرف خوراک و 3 ساعت بعد از خوراکدهی با استفاده از لوله مری متصل به پمپ خلاء انجام گردید. داده‌ها با رویه GLM با استفاده از نرم افزار آماری SAS آنالیز شدند. یافته‌ها: جیره‌های حاوی شاهدانه بر ماده خشک مصرفی و میانگین افزایش وزن روزانه و وزن نهایی بره‌ها تاثیر معنی‌داری داشت. به طوری که بیشترین میزان مصرف ماده خشک و افزایش وزن مربوط به بره‌های تغذیه شده با شاهدانه با 14 درصد پروتئین خام بود. وزن نهایی در بره‌های تغذیه شده با شاهدانه با 14 و 12 درصد پروتیئن خام جیره، به ترتیب 11/46 و 03/43 کیلوگرم نسبت به گروه شاهد با وزن 42 کیلوگرم بیشتر بود. جیره‌های حاوی شاهدانه بر قابلیت هضم ظاهری ماده خشک و پروتئین خام بره‌ها تاثیر معنی‌داری داشت. غلظت نیتروژن آمونیاکی و جمعیت کل پروتوزآ و پروتوزوآ هولوتریش مایع شکمبه تحت تاثیر جیره‌های آزمایشی تفاوت معنی‌داری نشان داد. کمترین تعداد پروتوزوآ مژکدار و غلظت نیتروژن آمونیاکی مایع شکمبه در بره‌های تغذیه شده با شاهدانه مشاهده گردید. پروتئین میکروبی در بره‌های تغذیه شده با جیره‌های حاوی شاهدانه با 35 گرم در روز بیشتر از گروه شاهد با 31 گرم در روز بود. نتیجه‌گیری: با توجه به افزایش وزن روزانه، افزایش وزن نهایی و سنتز پروتئین میکروبی بیشتر بره‌های تغذیه شده با10 درصد شاهدانه و 14 درصد پروتئین خام بهترین عملکرد را نشان داد. از طرفی افزودن 10 درصد شاهدانه به جیره و کاهش 2 درصدی پروتئین خام جیره در مقایسه با گروه شاهد تاثیر منفی بر عملکرد رشد نداشت و با توجه به افزایش وزن روزانه و وزن نهایی گوسفندان تغذیه شده با 10 درصد شاهدانه و افزایش سنتز پروتئین میکروبی می‌توان از شاهدانه به‌عنوان یک منبع با ارزش غذایی بالا در تغذیه دام استفاده نمود.

Keywords

• شاهدانه
• جمعیت پروتوزوآ
• گوسفند بلوچی
• قابلیت هضم ظاهری و نیتروژن آمونیاکی