گیاه‌پزشکی (Mar 2019)
تأثیر کاربرد جداگانه و توأم زنبور پارازیتوئید Lysiphlebus fabarum و کفشدوزک شکارگر Hippodamia variegata، در کنترل شته جالیز Aphis gossypii روی خیار
Abstract
شته جالیز Aphis gossypii یکی از آفات مهم گیاهان گلخانه‌ای از جمله خیار می‌باشد. در مطالعه‌ی حاضر تأثیر کاربرد جداگانه و توأم زنبور پارازیتوئید Lysiphlebus fabarum و کفشدوزک Hippodamia variegata به منظور کنترل این شته مورد ارزیابی قرار گرفت. تکرارها در کلیه‌ی تیمارها شامل 10 عدد گیاه خیار بود که هر کدام به پنج شته‌ی بال‌دار آلوده شدند و همراه با یک گیاه حامل "باقلا-شته سیاه باقلا" در یک قفس قرار گرفتند. در ادامه با معرفی مرتب یک شاخه باقلا، محتوی شته‌های مومیایی شده (دو روز در میان)، یک جفت حشره کامل نر و ماده کفشدوزک (سه روز در میان) و یا کاربرد هم‌زمان هر دوی این عوامل، تغییرات جمعیت شته جالیز طی هفت هفته در سه تیمار بررسی شد. بر اساس نتایج بدست آمده، زنبور به تنهایی قادر به تنظیم جمعیت شته جالیز نبود، اما کفشدوزک H. variegata، عملکرد به مراتب بهتری از خود نشان داد. بهترین عملکرد هنگام کاربرد توأم زنبور و کفشدوزک بدست آمد به گونه‌ای که اوج جمعیت شته بطور معنی‌داری تعدیل شد و همچنین تعداد شته‌های زنده در پایان آزمایش در این تیمار (7/9±145) در مقایسه با کاربرد جداگانه زنبور (7/26±357) و یا کفشدوزک (9/6±189) بطور معنی‌داری کمتر بود. همچنین در خصوص تعداد مومیایی‌ها در پایان آزمایش اختلاف معنی‌داری بین تیمارها (کاربرد جداگانه زنبور: 9/22±145؛ کاربرد توأم: 8/11±177) مشاهده نشدکه نشان‌دهنده‌ی عدم تمایل مراحل مختلف رشدی کفشدوزک H. variegataدر تغذیه از مراحل نابالغ زنبور L. fabarum می‌باشد. در یک جمع‌بندیکاربرد هم‌زمان این دو عامل کنترل زیستی در مهار شته جالیز مؤثر بنظر می‌رسد.
Keywords
