Osmanli Bilimi Arastirmalari (Jul 2020)
Yazık Oldu Vidinli’nin Emeklerine! Hüseyin Tevfik Paşa ve “Linear Algebra” (1988) Kitabının Yenibasımı Üzerine Düşünceler
Abstract
Vidinli Hüseyin Tevfik Paşa (1832-1901), Osmanlı imparatorluğunun modernleşme sancıları çektiği bir dönemde, kendisine verilen önemli idari görevler ile bilimsel çalışmalarını bir arada yürütebilmiş bir asker, bürokrat ve matematikçidir. Mekteb-i Harbiye’de muallimlik, Paris’teki Mekteb-i Osmani’de müdür yardımcılığı, Tophane-i Amire Muayene Komisyonu üyeliği, Paris’te askeri ataşelik, Amerika’da Martini-Henry tüfeklerinin üretimini denetleme ve Orta Elçilik, Mühendishane Nazırlığı, Ticaret ve Nafıa Nazırlığı ve Maliye Nazırlığı bu görevler arasındadır. Diğer taraftan İstanbul’daki konağında düzenlediği bilimsel toplantılarda matematik konularını tartışması (Salih Zeki kendisine haftalarca kompleks (kemmiyyat-ı muhdese) anlattırdığını yazar), cebir ders kitapları yazması, ilk popüler matematik dergisi Mebahis-i İlmiye’yi yayınlaması, Fransa Matematik Cemiyeti üyeliği, Darüşşafaka kuruculuğu, Avrupa matematik dergilerine abone olması, mekanik ve cebir konusunda eserleri, ve nihayet Linear Algebra’yı telif etmiş olması, onun matematik bilgisini ve sevgisini öne çıkarmaktadır
