Başarılı Yaşlanma Sürecinde Bazı Kuramsal Yaklaşımlar

Abstract

Bu çalışmada yaşlılığın kendisi ile getirdiği fiziksel, kronolojik ve ruhsal anlamda bireylerin yaşlanma süreci üzerine durulmuştur. Bu olgunlaşma sürecinde, yaşlılığın ruhsal anlamda mutlu, huzurlu ve başarılı bir dönemden oluşmasına katkı sağlamak için bilim insanları ortaya farklı teoriler atmışlardır. Batı dünyasında Gerontologlar psiko-sosyal modeller ve kuramlar üzerine çalışmalar yürüterek, yaşlı bireylerin mutluluğu, refahı ve sağlığı için, dolayısı ile başarılı yaşlanmanın sağlanması üzerine çalışmalar gerçekleştirmişlerdir. Başarılı yaşlanma üzerine kuramlara yer verilerek farklı teorilerden bakış açısı sağlamak hedeflenmiştir. Çalışmada başarılı yaşlanma ile yakından alakalı görülen kuram çalışmaları şu şekildedir: Havighurst tarafından geliştirilen “Aktivite Kuramı; Cumming & Henry tarafından geliştirilen “Ayrılma-Kopma Kuramı”; Baltes ve Baltes tarafından geliştirilen “Seçme, Optimizasyon ve Ödünleme kuramı” ve Cartens tarafından geliştirilen “Sosyo- Duygusal Seçicilik kuramı”. Bu çalışma, Batı’da yaşlı bilim çerçevesinde geniş ilgi uyandıran teorileri sunarak, konuyu Türk bilim camiasına kazandırmayı amaçlamaktadır.

Keywords

• din psikolojisi
• başarılı yaşlanmak
• aktivite kuramı
• ayrılma-kopma kuramı
• seçme optimizasyon ve ödünleme kuramı
• sosyo-duygusal seçicilik kuramı.
• religious psychology
• successful aging
• activity theory
• disengagement theory
• selective optimization with compensation
• socioemotional selectivity theory.