روش شناسی علوم انسانی (Aug 2008)
توسعه‌ی تاریخی و مبانی معرفت‌شناختی روان‌شناسی علم
Abstract
چکیده امروزه نظریه‌پردازی و تولید علمِ اصیل به عنوان یکی از اولویت‌های راهبردی کشور، در مرکز توجهات پژوهشگران و سیاست‌گذاران قرار گرفته است. تلاش برای دست‌یابی به یک جامعه‌ی علمی مولد و خلاق نیازمند شناخت دقیق و تفصیلی عوامل مؤثر بر فرایند تولید علم است. در میان این مجموعه از عوامل، متغیرهای روان‌شناختی جایگاه ویژه‌ای دارند. روان‌شناسی علم قلمرویی نوظهور از خانواده‌ی علم‌پژوهی است که ابزارهای تجربی و چارچوب‌های نظری موجود در علم روان‌شناسی را برای مطالعه‌ی رفتار علمی دانشمندان و نحوه‌ی تأثیر متغیرهای روان‌شناختی بر آن را استفاده می‌کند. روان‌شناسی علم، از یک سو، عضوی از خانواده‌ی علم‌پژوهی است و از سوی دیگر، ریشه در سنت‌های نظری و پارادایم‌های خاص موجود در علم روان‌شناسی دارد. مقاله‌ی حاضر، روند ریشه‌یابی و توسعه‌ی تاریخی این قلمرو از علم‌پژوهی را دنبال می‌کند؛ به‌علاوه، چالش‌های موجود پیرامون مبانی معرفت‌شناختی روان‌شناسی علم را بررسی می‌کند.
