Hipertansiyon Tanılı Covid-19 Hastalarında Fibrinojen ve D-dimer Düzeylerinin İncelenmesi

Abstract

Amaç: 2019 aralık ayında başlayan Sars-Cov-2 adı verilen koronavirüs ailesine ait olan koronavirüs nedeniyle mart 2020 ayında tüm dünyada pandemi ilan edildi ve virüsün yol açtığı hastalık Covid-19 olarak anılmaya başlandı. Yaklaşık 176.000.000 kişiyi etkileyen pandemide 12/06/21 tarihi ile 3.500.000 dan fazla insanın vefat ettiği bildirilmiştir. Hipertansiyon tanısı olan hastalarda Covid-19 hastalarında ölüm oranlarının, hastane yatışlarının ve gelişen diğer komorbiditelerin daha fazla olduğu bilinmektedir. CRP, fibrinojen, D-dimer gibi laboratuvar değerlerinin Covid-19 için hastalık ilerleyişini belirlemede önemli olduğu da bilinmektedir. Bu çalışmamızda kliniğimizde Covid-19 nedenli takip edilen hipertansiyon tanısı olan hastaların hastane başvurusu anında bakılan Fibrinojen, Crp, D-dimer gibi Covid-19 için hastalık progresyonu belirteçlerinin hipertansiyonu olmayan hastalara kıyasla farklı olup olmadığı ve hipertansif Covid-19 hastalarında hastalık gidişatını belirlemek için bu parametrelerin kullanımının klinik fayda sağlayıp sağlamadığını belirlemeyi amaçladık Gereç ve Yöntem: İç hastalıkları kliniği servis ve yoğun bakımlarında 15/03/2020 ile 15/01/2021 tarihleri arasında Covid-19 nedenli takip edilen 590 hastanın verileri geriye dönük olarak incelendi. Hastaların yaşı cinsiyeti gibi demografik verileri ile beraber laboratuvar değerleri hastane otomasyon sisteminden tarandı. Veriler SPSS programına kaydedildi ve istatistiksel analizler yapıldı. Hastalar ölüm ve şifa sağlanan hastalar olarak 2 grupta incelendi. Bulgular: Hipertansiyonu olan hastaların ortalama yaşlarına bakıldığında 69,77±17,5 (n:310) iken hipertansiyonu olmayan hastaların yaş ortalaması 61,04±10,6 (n:280) olarak saptandı (p:0,000). Hipertansiyonu olan hastalarda D-dimer düzeylerine bakldığında 1270 (37-20200) n:295 ugFEU/L iken hipertansiyonu olmayan hastalarda 875(4-38800) n:266 (p:0,009) olarak görülmüştür. Fibrinojen düzeyleri ise hipertansif olan hastalarda 434,6±143,9 mg/dl n:279 iken hipertansif olmayan hastalarda 403,6±135,7 mg/dl n:240 (p:0,012) olarak saptanmıştır. Sonuç: Hipertansiyon tanısı olan Covid-19 hastalarında yüksek fibrinojen ve D-dimer düzeyleri kötü prognostik faktör olarak değerlendirilebilir.

Keywords

• covid-19
• hipertansiyon
• mortalite