مدل‌سازی و پهنه‌بندی مناطق مستعد آتش‌سوزی در جنگل‌های زاگرس با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی بر پایه رگرسیون لجستیک

Abstract

جنگل‌ها به­عنوان یکی از مهم­ترین منابع ‌طبیعی تجدیدشونده، نقش مهمی در پایداری زیست­بوم‌ها ایفا می‌نمایند. یکی از مهم­ترین آشفتگی­های مؤثر بر اکوسیستم­های جنگلی زاگرس، آتش­سوزی جنگل است؛ بنابراین شناسایی مناطق بحرانی آتش­سوزی به­منظور کاهش خسارات احتمالی، امری لازم و ضروری است. هدف این تحقیق، بررسی میزان تأثیر متغیرهای مؤثر در ایجاد آتش­سوزی و تهیه نقشه‌ خطر آتش­سوزی است. ازاین­رو متغیرهای مؤثر بر آتش‌سوزی شامل ارتفاع از سطح دریا، شیب، جهت، فاصله از مناطق مسکونی، فاصله از آبراهه­ها و فاصله از جاده برای تعیین تأثیر هریک در آتش­سوزی، بررسی شدند. نقشه ارتفاع از سطح دریا، شیب و جهت جغرافیایی با کمک مدل رقومی ارتفاع و نقشه­های فاصله از مناطق مسکونی و فاصله از جاده از نقشه­های رقومی 25000/1 تهیه شد. همچنین مناطقی که طی سال­های 90-94 در آن­ها آتش­سوزی رخ داده بود، با دستگاه جی­پی­اس برداشت گردید. در این تحقیق از روش رگرسیون لجستیک برای بررسی تأثیر عوامل مختلف در آتش­سوزی استفاده شد. نتایج نشان داد که ارتفاع از سطح دریا، فاصله از آبراهه و درصد شیب، مهم­ترین عوامل تأثیرگذار در آتش­سوزی جنگل در منطقه بودند. مدل­سازی براساس سه متغیری که ارتباط معنی­داری با آتش­سوزی جنگل در منطقه داشتند و ضرایب حاصل از روش رگرسیون لجستیک، انجام شد. نتایج اعتبارسنجی مدل با ضریب تبیین نگلکرک حدود 500/0 و ضریب منحنی راک 701/0 نشان از دقت، برازش و اعتبار مناسب مدل به دست آمده داشت. همچنین نتایج نشان داد که 81 درصد از مساحت منطقه در مناطق بحرانی و خطرناک قرار دارد.

Keywords

• آتش سوزی
• راک
• رگرسیون لجستیک
• مدل سازی