Ankara Medical Journal (Sep 2019)
Gebelerde Oral Glukoz Tolerans Testi Farkındalığının Tespiti
Abstract
Amaç: Gestasyonel diyabet (GDM), erken tanınıp tedavi edilmesi gereken önemli bir hastalıktır. Çünkü GDM anne ve bebek için bir takım riskleri de yanında getirmektedir. Tedaviyle bu riskler önlenebilmektedir. GDM’nin teşhisi için oral glikoz tolerans testi (OGTT) yapılmaktadır. Fakat bilgi eksikliği, çevre faktörü ve medya faktörü gibi nedenlerle OGTT yaptırmak istemeyen gebelerimizin sayısı hatırı sayılır biçimde artmaktadır. Bizim bu çalışma ile amacımız OGTT yaptırmak istemeyenlerin sıklığını, neden yaptırmak istemediklerini, istememelerindeki etkili faktörleri belirlemek; gestasyonel diyabetes mellitus (GDM) açısından risk faktörü olabilecek durumları bulmak; medyanın sağlık fikirlerimize olan etkilerini araştırmaktır. Materyal vee Metot: Çalışma Mayıs-Temmuz 2018 tarihleri arasında Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi gebe polikliniğinde yapıldı. Çalışmaya katılmayı kabul eden 18 yaşından büyük tüm gebeler dahil edildi. Gebelere anket ve çalışma hakkında bilgilendirme yapıldı ve onam formu imzalatıldı. Gebelere yüz yüze görüşme metodu ile içerisinde sosyodemografik bilgiler, OGTT ve GDM ile ilgili soruların da bulunduğu 37 soruluk anket uygulandı. Verilerin değerlendirilmesinde kategorik değişkenlerde istatistik parametreleri, frekans ve yüzde ile ifade edilmiştir. Gruplara göre frekans dağılımları arasındaki ilişkiler Kikare testi ve Fisher exact testi ile değerlendirilmiştir. İstatistiksel anlamlılık p<0,05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Toplam 317 gebeye ulaşıldı. Gebelerin %34,2'si OGTT yaptırmak istemiyordu ve %3,6'sı bu konuda kararsızdı. Gebelerin %28,4'ü OGTT’nin zararlı olduğunu düşünmekteyken, %38,5'i de zarar konusu hakkında kararsız olduğunu belirtmişti. Zararlı olduğunu düşünenlerin %58'i testi yaptırmamış veya testi yaptırmayı düşünmüyordu. OGTT’nin zararlı olduğunu düşünenler bu fikri %42,9 televizyon ve internetten, %55,7 çevresinden, %3,8 sağlık çalışanlarından edindiğini belirtmekteydi. Sonuç: Gebelerde OGTT yaptırmak istemeyenler önemli bir orandadır. Bunun sebebi doğru olmayan ve literatüre dayanmayan bilgiler olup bu durum eğitim düzeyi ve diğer sosyodemografik faktörlerden etkilenmemektedir. Yanlış bilginin oluşmasında ve yaygınlaşmasında medyanın rolü büyüktür. Bu yüzden medyanın bu konuda biraz daha duyarlı olması ve konusunda uzman kişilerden yararlanması OGTT farkındalığı adına önemlidir. Toplumun OGTT ve GDM hakkındaki bilgi eksikliğinin giderilmesinde sağlık çalışanlarına, sağlık yöneticilerine ve medyaya önemli görevler düşmektedir. Bu farkındalığın oluşması için eğitim ve bilgilendirilmenin önemi açıktır. Gebelerde bu konuda bilgi eksikliği ve kirliliğinin giderilmesi konunun çözülmesini sağlayacaktır.
Keywords
