internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny (Jul 2016)
Wypowiedzenie umowy licencyjnej o korzystanie z repertuaru dokonane przez organizację zbiorowego zarządzania prawami pokrewnymi w warunkach nadużywania przez tę organizację pozycji dominującej. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 25 czerwca 2015 r., I ACa 466/15
Abstract
Organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i pokrewnymi działające w warunkach braku zatwierdzonych tabel wynagrodzeń, mogą odmówić zawarcia umowy licencyjnej z korzystającym lub wypowiedzieć ją jedynie z wyjątkowych powodów. Spór dotyczący jedynie wysokości stawki wynagrodzenia przy braku innych okoliczności spornych pomiędzy tymi stronami nie może być uznany za ważny powód w rozumieniu art. 106 ust. 2 prawa autorskiego uzasadniający wypowiedzenie umowy licencyjnej o korzystanie z repertuaru tej organizacji lub odmowę jej zawarcia. Kształt systemu zbiorowego zarządu w Polsce sprawia, że poszczególne organizacje są monopolistami w zakresie swojej działalności (w zakresie swojego repertuaru). Nawet, gdy określony repertuar reprezentowany jest przez więcej niż jedną organizację, charakter prowadzonej przez użytkowników działalności gospodarczej, a także specyfika korzystania z treści sprawia, że dla zgodnego z prawem korzystania konieczne jest równoległe kontraktowanie z każdą z tych organizacji, co sprawia, że substytucyjność asortymentowa w zasadzie nie występuje. Na potrzeby oceny czy organizacja zbiorowego zarządzania dopuszcza się nadużywania pozycji dominującej w relacji z korzystającym rynek właściwy w rozumieniu art. 4 pkt 10 uokik powinien być wyznaczany wąsko. Uwzględniać należy reprezentowany przez organizację repertuar i prawa, jakie konieczne są do nabycia od organizacji reprezentujących różny repertuar dla zgodnego z prawem korzystania z określonej treści jako takiej (warstwowa konstrukcja praw do treści podlegających ochronie prawnoautorskiej). Ustalenie nadużywania przez organizację zbiorowego zarządzania pozycji dominującej może z mocy art. 9 ust. 3 uokik stanowić samodzielną przesłankę stwierdzenia nieważności czynności prawnych tej organizacji dokonywanych w stosunku do korzystających, jednak wymaga to wskazania skonkretyzowanego opisu tego zachowania. Dla wykazania nadużywania pozycji dominującej w zakresie stosowanych przez organizację stawek wynagrodzenia konieczne jest dokonanie analizy cen stosowanych przez organizację na rynku oraz ocena adekwatności tych stawek w świetle art. 110 prawa autorskiego, w tym także możliwie za pomocą dowodu z opinii biegłego. Samodzielną podstawą do stwierdzenia praktyki polegającej na nadużywaniu pozycji dominującej może być odmowa kontraktowania przez organizację na podstawie art. 106 ust. 2 prawa autorskiego. O ile spełnione są warunki tego przepisu, tj. odmowa ta następuje z ważnych powodów, dokonywanie odrębnej analizy adekwatności wysokości stawek w świetle art. 9 ust. 1 pkt 1 uokik może być w danej sprawie zbędne.
