Parametrik olmayan yöntemlerin yanlış kullanımı ve doğurabileceği sonuçlar: simülasyon çalışması

Abstract

Amaç: Ağrı şiddetinin değerlendirilmesinde sıkça kullanılan Görsel Analog Skala dar aralığa sahiptir. Genellikle bu tip veriler parametrik test varsayımlarını sağlamaz. Grup karşılaştırmalarında ise grupların birinde aykırı değer sayısı fazla olabilir. Bu sebeplerle parametrik olmayan yöntemler kullanılarak analiz edilir. Buradan yola çıkarak, bu çalışmada dar aralıklı (range) ve aynı zamanda aykırı değerlere sahip (çarpık) iki grubun karşılaştırılmasında Student t testi, Logit dönüşümü yapılmış Student t testi, Mann Whitney U testi ve Mood’s medyan testinin performansları değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışma bir simülasyon çalışması olarak planlanmıştır. Bu doğrultuda, ağrı değerlendirmesinde en sık kullanılan Görsel Analog Skala değerleri temel alınarak, 0-10 aralığında dağılımlar türetilmiştir. Simülasyonlar dört farklı dağılım ve 5 farklı örnek genişliğinden oluşan 20 kombinasyon için 1000’er kez tekrarlanmıştır.Bulgular: Elde edilen tip I hata oranları örnek genişliği ve dağılım tipi değiştikçe farklılık göstermiştir. Ayrıca normal dağılıma uyumlu olmayan veri tipinde normalizasyon metodu kullanılsa bile test sonuçlarının değişmediği görülmüştür. Sonuç: Parametrik olmayan testlerin uygun olmayan (misusing) ve gereksiz kullanımı (overusing) bilimsel çalışmalarda yanlı sonuçlar doğurmaktadır. Ölçek verilerinin 0-10 cm aralığında kaydedildiği çalışmalarda genel yaklaşım parametrik olmayan testlerin kullanılması olmakla beraber, yaptığımız simülasyon çalışması bu tip verilerin parametrik testlerle de değerlendirilebileceğini göstermektedir.

Keywords

• görsel analog skala
• parametrik olmayan istatistikler
• ağrı
• görsel analog skala
• parametrik olmayan istatistikler
• ağrı