بررسی سیر بالینی بیماران مبتلا به گزیدگی خشک مار افعی در مرکز ارجاع مسمومیت‌ها در استان اصفهان: یک مطالعه‌ی مقطعی

Abstract

مقاله پژوهشی مقدمه: گزش خشک در مارگزیدگی زمانی است که علایم موضعی پیشرونده از قبیل تورم، نشانه‌های سیستمیک و اختلالات آزمایشگاهی دیده نمی‌شوند و عموماً نیاز به تجویز آنتی ونوم وجود ندارد. هدف از این مطالعه، بررسی الگوی گزش‌های خشک و عاقبت درمانی آن‌ها در یک مرکز ارجاعی بوده است. روش‌ها: در این مطالعه‌ی مقطعی، بیماران با گزیدگی ناشی از مار افعی که از فروردین سال 1392 تا 1398 در بخش مسمومیت‌های بیمارستان خورشید اصفهان، به عنوان گزش خشک بستری شده بودند؛ مورد مطالعه قرار گرفتند. ویژگی‌های دموگرافیک، علائم موضعی، سیستمیک و آزمایشگاهی این بیماران جمع‌آوری و تحت بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: در این مدت، 139 بیمار با گزش مار افعی بستری شده بودند که 47 بیمار (33/81 درصد) گزش خشک داشتند. گزش در مردان شایع‌تر و بیشتر در فصل‌های بهار و تابستان و در شمال استان اصفهان و محل گزش مار به ترتیب فراوانی در اندام فوقانی، اندام تحتانی و تنه بود. شایع‌ترین علامت بیماران دچار گزش خشک، درد محل گزش (63/8 درصد) بود که در 63/8 درصد موارد با داروهای ضد التهاب و در 36/2 درصد بدون هیچ درمان اختصاصی بهبود یافت. در طی بستری و پیگیری پس از آن، بیماران فاقد هرگونه عارضه‌ای بودند. نتیجه‌گیری: در بیماران با گزش خشک ناشی از گزش مار افعی بستری در بیمارستان، درد، شایع‌ترین علامت بود. با این حال، بسیاری از بیماران دچار گزش مار افعی نیاز به آنتی ونوم پیدا نکردند. این یافته می‌تواند حاکی از آن باشد که درد محل گزش به تنهایی الزام به دریافت آنتی ونوم را توجیه نمی‌نماید.

Keywords

• مارگزیدگی
• گزش خشک
• افعی
• پادزهر