Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Dec 2019)
GÖKÇEADA ÖRNEĞİNDE KÜLTÜREL PEYZAJIN KORUNMASI AÇISINDAN SAKİN ŞEHİR HAREKETİNİN ÖNEMİ
Abstract
İtalya’da 1999 yılında ortaya çıkan ve bir koruma politikası olarak benimsenen Sakin Şehir (Cittaslow) Hareketinin felsefesi; özgün olmayan, iletişimden yoksun ve sadece tüketime odaklı bir yaşamı reddetmek üzerine kurulmuştur. İnsanları sahip oldukları özgün ve geleneksel yaşam alışkanlıklarını modern bir yaklaşımla sürdürmeye davet eder. Geçmişten gelen ve koruma değeri olan tüm doğal ve kültürel ögeleri kapsayıcı politikalar içerir. Yerel üretimi özellikle teşvik eder. Çalışma alanı; Ege Denizi’nin kuzeydoğusunda yer alan ve Türkiye’nin en büyük adası olan Gökçeada’dır. Ada, önemli doğal peyzaj özelliklerinin yanı sıra, dikkat çekici bir kültürel zenginliğe de sahiptir. Geleneksel Rum mimarisi örnekleri ve yöresel ürünler (şarap, zeytinyağı) adanın korunması gereken önemli kültürel ögelerindendir. Gökçeada, uluslararası sakin şehir ağına 2011 yılında dahil olmuştur. Bu ağın ilk ve tek adasıdır. Bu çalışmada; sakin şehir hareketinin, kültürel peyzaj özelliklerinin sürdürülebilirliğine katkısı Gökçeada örneğinde araştırılmıştır. Bu amaçla, sakin şehir manifestosunda yer alan konuyla ilgili kriterler irdelenmiştir. Yerinde yapılan gözlem ve incelemelerle, sakin şehir ilanı ve sonrasındaki süreçte kültürel peyzajların korunmasına yönelik yapılan çalışmaların yeterlilikleri ele alınmıştır. Çalışma sonunda; sakin şehir unvanının Gökçeada’da istenen ölçüde etkili olmadığı saptanmıştır. Ek olarak, adada hızla gelişen turizm hareketlerinin kültürel peyzaj ögeleri üzerindeki yıkıcı etkilerini en aza indirgeyebilmek adına, sakin şehir yaklaşımı çerçevesinde çeşitli öneriler getirilmiştir.
