تبیین رابطه نورگیری فضا با مزاج زنان خانه دار: مطالعه مقدماتی در اقلیم گرم و خشک کرمان

Abstract

یکی از موضوعات مورد توجه علوم مختلف،کیفیت محیط زندگی است. در این بین به نظر می‌رسد تعامل دانش معماری با طب سنتی می‌تواند به این کیفیت کمک کند. یکی از فاکتورهای موثر بر کیفیت فضا، بهره‌گیری از نور طبیعی است که در طب سنتی ایران تأثیر آن بر سلامتی و درمان افراد از اهمیت خاصی برخوردار است. تاثیرنور روز بر وضعیت سلامت جسمی و حالات روانی انسان در مطالعات متعدد طراحی محیط با رویکرد سلامتی و درمان مورد بررسی قرار‌گرفته است. با این‌حال شواهد حاکی از نبود تحقیقات در زمینه ارتباط نورگیری فضا با تفاوت‌های مزاجی انسان است. به نظر می‌رسد چگونگی دریافت نور طبیعی در محیط مصنوع یکی از عوامل تاثیرگذار بر مزاج ساکنین بناهاست. از این رو هدف از پژوهش ‌‌‌‌بررسی رابطه نورگیری فضا با مزاج افراد است. در این مقاله که به دلیل محدودیت‌ها مطالعه‌ای پایلوت است سعی شده که با روش تحقیق همبستگی به کشف روابط میان مزاج افراد و چگونگی دریافت نور طبیعی فضا پرداخته شود. جهت بررسی فرضیه، پژوهش در واحدهای مسکونی واقع در شهر کرمان برروی144 زن خانه دار انجام شد. در این بررسی، داده ها از طریق پرسشنامه پزشکیِ تعیین مزاج و مشاهده نقشه های واحدهای مسکونی گردآوری گردید. تحلیل داده ها در نرم افزار spss22 با آزمون کای دو صورت گرفت. یافته‌ها حاکی از این است که 7/70 درصد زنان ساکن در واحد های تیپ A که سطح عنصر نورگذر کوچکتری دارند و از سمت شمال شرق و جنوب غرب نور روز را دریافت می‌کنند ، دارای مزاج‌سرد می باشند و 8/76 درصد از زنان ساکن در خانه‌های تیپ B و 3/77 درصد زنان ساکن در خانه‌های تیپ C دارای مزاج گرم و معتدل (در گرمی و سردی) می‌باشند. نتایج حاصل از آزمون کای دو از ارتباط معنی‌دار بین نورگیری فضا و مزاج افراد، حکایت داشت .شاید بتوان گفت نورگیری فضا با تاثیر‌گذاری بر مزاج کاربران سلامتی آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد و معمار در طراحی ساختمان با توجه به میزان و چگونگی قرارگیری عناصر نورگذر، جهت استفاده حداکثر و مطلوب از نور طبیعی، می‌تواند به تعدیل مزاج و سلامتی کاربران کمک کند.

Keywords

• مزاج
• نور طبیعی
• معماری
• سلامتی
• زنان خانه دار