هنر و تمدن شرق (Nov 2018)
واکاوی بعد تاریخی مکان در ضرب آهنگ اجتماعی فضای جمعی
Abstract
تأثیرپذیری فضاهای جمعی از رفتارهای اجتماعی و مکانیزم‌های حقوقی و اقتصادی به عنوان بخشی از بافت شهر، ماهیتی ویژه و متمایز بدان میبخشد که واجد برخورداری از یک پیوستگی اجتماعی- مکانی است؛ و موضوع مطالعات اندیشمندان رشته‌های گوناگون از جمله جغرافی‌دانان، مردم‌شناسان، جامعه‌شناسان نظری، باستان‌شناسان، برنامه‌ریزان شهری و ... واقع شده است. بسیاری از فضاهای جمعی علی‌رغم تحول نظام‌ها و نهادهای موثر بر شکل‌گیری و مدیریت فضاهای شهری در طی تاریخ، همچنان با حفظ کاراکتر اولیه به عنوان فضاهای پویا، فعال و پاسخگو مطرح هستند. این تحقیق با مفروض داشتن آنکه ثبات فضا در گرو عدم تغییر در رفتار است و تداوم رفتاری خاص در طی زمان، مبین وجود فلسفه‌ای خاص برای آن رفتار می‌باشد؛ با هدف شناخت ابعاد استمرار فعالیتهای جمعی در فضا- که به اندازه تغییر و تحولات شهری واجد اهمیت است- به روش موردپژوهی مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای و مشاهدات میدانی، دو نمونه از مصادیق فضاهای جمعی را مورد بررسی قرار داده است. ضرب‌آهنگ تحولات فضایی بر روی نمودار ترسیم گردیده که مبین کنش جمعی انسان و فضای فیزیکی در رابطه‌ای پیوسته با محور زمان، و نشان دهنده اهمیت بعد تاریخی مکان به عنوان یکی از موثرترین فاکتورها در کیفیت فضای جمعی است. نتایج تحقیق مبین آن است که هم‌افزایی ناشی از هماهنگی ضرب‌آهنگ رفتارهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و ... به تجلی فضاهای جمعی چند وجهی و باز در زندگی اجتماعی منجر می‌شود که می‌توانند همبستگی اجتماعی و غنای فرهنگی را تقویت کنند و با تثبیت نقش همچنان پویا باشند.
Keywords
