Rāhburd-i difā’ī (Jun 2021)
شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر سرریز فناوری‌های دفاعی به کسب‌وکارهای تجاری
Abstract
از آنجایی که فناوری نقشی کلیدی در افزایش امنیت ملی و توان دفاعی کشورها ایفا می‌کند، بودجه‌های هنگفتی به این بخش اختصاص داده می‌شود. بنابراین لازم است دولت‌ها جهت پیشرفت فناورانه در کسب‌وکارهای تجاری و به‌تبع آن رشد و توسعه اقتصادی کشورشان؛ با نگاهی راهبردی به سرریز فناوری‌های دفاعی به کسب‌وکارهای تجاری توجه ویژه‌ای داشته باشند. این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر سرریز فناوری‌های دفاعی به کسب‌وکارهای تجاری در ایران و رتبه‌بندی این عوامل صورت گرفته است. در فاز نخست پس از بررسی پژوهش‌های انجام‌شده و استخراج شاخص‌های اولیه، چارچوبی برای طرح پرسش‌های مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با خبرگان این حوزه شکل گرفت. در ادامه با مصاحبه با 13 نفر از خبرگان که از طریق روش نمونه‌گیری هدفمند (گلوله برفی) انتخاب شدند، 51 شاخص بومی در قالب 7 عامل استخراج گردید. سپس شاخص‌های استخراج‌شده، در جلسه خبرگی متشکل از 13 نفر از خبرگان، بررسی و خروجی جلسه که پرسشنامه مقایسات زوجی اجماع‌شده بود، وارد نرم‌افزار «سوپر دسیژن» گردید. در گام نهایی، شاخص‌ها با استفاده از فرایند تحلیل شبکه‌ای فازی (FANP) رتبه‌بندی گردید. با توجه به نظر خبرگان و نتایج فرایند تحلیل شبکه‌ای، عامل سیاست‌ها و مقررات در رتبه اول و سپس عوامل ارتباطی، توانمندی فناورانه، محیط خارجی، انسانی، مالی و ویژگی‌های فناوری در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. براین اساس پیشنهاد می‌شود مدیران و سیاستگذاران، جهت تسهیل و انجام نظام‌مند فرایند، به ایجاد/تقویت نهادهای سیاستگذار و اجرایی در تجاری‌سازی و سرریز فناوری‌های دفاعی جهت ایجاد زیرساخت‌های لازم و نیز ایجاد واحدهای میانجی، توجه ویژه‌ای داشته باشند.
