مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی (Jun 2018)
تحلیل دیدگاه های امام خمینی و امام خامنه ای پیرامون نقش هنر و هنرمند در پیکره تمدن اسلامی
Abstract
«هنرمند» اولین وجه از صورت آفرینشگری «هنر» است که وجه انسانی آن بیش از هر زمان دیگری در مقابل دیدگان تجلّی مییابد. این دو در ارتباط با «تمدّن اسلامی» در طول تاریخ نقش سازندهای بازی کردهاند. بهطوریکه انسان هنرمند همواره موجب تحقّقِ یکی از تجلیّات مهّم تمدن – یعنی اثر هنری – بوده و هست. با علم به اینکه انقلاب اسلامی ایران در دوره معاصر، زمینهساز ایجاد تمدّن اسلامی بوده و شرایط آن را محقّق ساخته است؛ باید به این مهّم نیز توجّه داشت که دیدگاه رهبران انقلاب اسلامی، درباره تجلیّات «تمدّنی» – همچون شخصیت هنرمند و اثر هنری – تعاریف تازهای از دو عنصر مذکور را مطرح کرده است. بنابراین، محلِ پرسش اینکه دیدگاه مشخّص «امام خمینی» (ره) و «امام خامنهای» (مدظللهالعالی) پیرامون نقش «هنرمند» و «هنر» چیست و چه نسبت معناداری با «پیکره تمدّن اسلامی» در دوره معاصر برقرار میسازد؟ تحقیق حاضر از نوع کیفی (توصیفی- تحلیلی)، بهرهمند از استدلال قیاسی با کمک از ابزار عقل و منطق و گردآوری اطلاعات به روش کتابخانهای است. گزیدهای از نتایج تحقیق حاکی از آنست که هنرمند به مثابه انسانی مسئول در قبال خود، جامعه، تاریخ و فرهنگ خویش ملزم به هویتسازی و هویت بخشی در مسیر خلق و آفرینش هنری است. در مقابل هنر نیز میبایست با نفوذ کلمه خود و دوری از امر «قُبح» و نزدیکی به امر «حُسن»، نادیِ فریاد ستمدیدگان و مظلومان باشد. بیتردید لازم است چنین هنری را زمینهای فرهنگی (جامعه اسلامی) پشتیبانی نماید که خود در مسیر رابطه «فرهنگی-تمدّنی» قرار دارد.
Keywords
