Fenomen translacije svetih mjesta. Primjer replikacije svetišta Gospe Lurdske u Vepricu

Abstract

Geografija religija subdisciplina je kulturne geografije koja se bavi socijalnim, kulturnim i okolišnim međuutjecajima religije i prostora. U tom smislu ona proučava sve promjene koje religija kao kulturni fenomen izaziva kao čimbenik transformacije prostora. Jedna od specifičnih tema u geografiji religija je utjecaj religije na oblikovanje krajolika. U njezine okvire ulazi i pojava, odnosno nastanak svetih mjesta ili svetišta kao prostora s posebnim značenjem za onaj dio društva koji je vezan uz neku konkretnu religiju ili vjerovanje. Svetišta su često povezana s nekim povijesnim događajem ili narativom o nadnaravnoj pojavi te su česta odredišta hodočasnika, a u katoličkoj vjeri prisutna je i pojava tzv. translacija svetišta, odnosno fizička i značenjska replikacija svetog mjesta u drugo geografsko okruženje. U ovom se članku analizom dostupne literature i izvora istražuje postanak i razvoj svetišta Gospe Lurdske u Vepricu nedaleko od Makarske kao tipski primjer translacije svetog mjesta. Nastalo po uzoru na svetište u Lourdesu početkom 20. stoljeća procesom translacije svetog mjesta, to se svetište ubrzo prometnulo u vodeće lurdsko svetište u Hrvatskoj. Krajolik koji podsjeća na lurdski i povoljan prometno-geografski položaj glavni su čimbenici popularizacije svetišta u Vepricu te njegova značenja kao važnoga vjerskog odredišta u prostoru južne Hrvatske.

Keywords

• Vepric
• Lourdes
• geografija religija
• translacija svetišta
• špilja Massabielle.