Hakîm es-Semerkandî’nin “es-Sevâdü’l-A‘zam” İsimli Eseri Bağlamında Mâtüridî Akâid Eserlerinde Fıkhî Konulara Yer Verilmesinin Muhtemel Nedenleri

Abstract

Hicri I ve II. asırlarda meydana gelen bir takım olaylar, Müslümanların düşünce dünyalarına dabazı tartışmaları beraberinde getirmiştir. Tartışmalı ortamın gerektirdiği sahih bir inanç sistemininortaya konulması, akâid türü metinlerin yazılmasına sebep olmuştur. Mâtürîdî ekolünde, Ebû Hanife(ö. 150/767)’nin Fıkhu’l-ekber’i ile başlatılan bu tür metinler içerisinde Hakîm es-Semerkandî (ö.324/953)’nin es-Sevâdü’l-a‘zam’ı da önemli bir yer tutmaktadır. Bu metnin ayırt edici özelliği ise akâideseri olmasına rağmen içerisinde birçok fıkhî meseleler barındırmasıdır. Genelde akâid metinlerindeözelde de es-Sevâdü’l-a‘zam isimli eserde fıkhî meselelerin yer almasının muhtemel sebeplerini incelemeyeyönelik olan bu çalışmada; Akâid ve fıkıh arasındaki sağlam ilişki, müellifin hanefi-matürîdî geleneğinebağlılığı, muhalif fırkaların görüşlerine tepkisel bir söylem ve dönemin güncel sorunlarına cevap bulmagayesi üzerinde durulacaktır.

Keywords

• aqaid
• islamic law
• maturidi
• samarqandi
• as-savadu al-a’zam
• akâid
• fıkıh
• mâtürîdî
• semerkandî
• es-sevâdü’l-a‘zam