ارزیابی مدل SALTMED در تخمین محصول گندم در شرایط کم آبیاری و شوری در مناطق خشک (مطالعه موردی: بیرجند)

Abstract

استفاده از مدل‌سازی یکی از گزینه‌‌های مناسب برای جایگزینی آزمایشات مزرعه‌ای به منظور صرفه‌جویی در زمان و هزینه است. مدل SALTMED یکی از مدل‌های عمومی برای شبیه‌سازی واکنش گیاهان مختلف تحت تنش شوری و خشکی است. این پژوهش با هدف ارزیابی این مدل برای گیاه گندم در اقلیم خشک در شهرستان بیرجند در خراسان جنوبی انجام شد. تیمارهای در‌نظر‌گرفته‌شده در این تحقیق شامل تنش خشکی 50، 75، 100 و120 درصد نیاز آبی و تنش شوری ناشی از آب آبیاری با شوری‌های 4/1، 5/4 و 6/9 دسی‌زیمنس بر متر بود و آزمایشات در سه تکرار انجام شد. نتایج شاخص‌های آماری، نشان‌دهنده ریشه میانگین مربعات خطای نرمال (NRMSE) کمتر از 10 درصد و ضریب تعیین 99/0 و 96/0 بین مقادیر اندازه‌گیری‌شده و تخمینی محصول در مراحل واسنجی و ارزیابی بود. همچنین مدل توانست روند تغییرات زمانی تبخیر و تعرق و نیز تغییرات زمانی و عمقی شوری خاک را به صورت مطلوبی در طول فصل کشت برآورد کند. بنابراین با توجه به نتایج پژوهش، مدل SALTMED، از کارایی و دقت مناسبی برای پیش بینی محصول و همچنین واکنش‌های گیاهی گندم در شرایط مختلف کم آبیاری و درجات مختلف شوری در مناطق خشک برخوردار است.

Keywords

• تغییرات تبخیر و تعرق
• تنش آبی
• مدل‌سازی
• واکنش‌های گیاهی